009 Doe-het-zelfhulp
Korreltjes Zout 009
Doe-het-zelfhulp
Waarom zelfhulp niet om jezelf draait en ik daar een boek over wil schrijven (riep er iemand daar Millennial?)
Check de podcast op Spotify of Youtube
008 Het werd eens Universiteit
Korreltjes Zout 008
Het werd eens Universiteit
Deze aflevering gaat over werk. Hoe ik als sociaal psycholoog ineens bij IKEA werkte en daarna een baan bij Tilburg University landde. Ook hoe het voelde om een perfect beeld aan de buitenwereld te laten zien, terwijl letterlijk alles om je heen onzeker voelt.
Maar ook hoe je jezelf kunt verkopen, wat je van Mo Bicep kunt leren, hoe je leert dealen met twijfels uit je omgeving, ondernemen, dromen en je moet eigenlijk gewoon beginnen met luisteren in plaats van deze intro te lezen.
Check de podcast op Spotify of Youtube
5Gekkies
Er waren eens 5 gekkies die gekke dingen geloofden. Samen hebben ze een website www.plot.com waar ze schrijven over immorele individuen die in het geheim samenzweren om kwade doelen te realiseren. Zo denken ze dat de maanlanding in scene is gezet, de aarde plat is, de Titanic nog rondvaart en hun cadeaubonnen van de V&D nog geldig zijn. Ze geloven dat de huidige wetenschappelijke elite mensen al eeuwenlang voorliegt. En dat niemand doorheeft hoe blind ze zijn voor de waarheid. Wat een schapen allemaal, denken ze.
Alle 5 de gekkies hebben ieder hun eigen unieke persoonlijkheden. Laat me ze één voor één aan je voorstellen:
Gekkie 1 heeft een hekel aan toeval. Zodra er iets goeds gebeurd, wilt hij weten waarom. En wanneer er iets slechts gebeurd, wilt hij ook weten waarom. En hoe beter of hoe slechter datgene is dat hem overkomt, hoe sterker zijn behoefte om te achterhalen wat de oorzaak is. Altijd is hij wanhopig op zoek naar zekerheid.
Gekkie 2 voelt zichzelf superieur. Intellectueel superieur om specifieker te zijn. Hij gelooft namelijk iets dat niemand anders durft te geloven. 'Die domme groep schapen' zegt hij dan, 'als er niemand opstaat om ze te genezen van hun blindheid, dan doe ik het maar.' Zijn ogen rollen omdat hij niet snapt waarom iedereen zijn ogen gesloten houdt voor de absolute waarheid.
Waar gekkie 1 ervoor zorgt dat alle 5 de gekkies in aanraking komen met een gek idee, overtuigt gekkie 2 iedereen er met zijn intellectuele superioriteitsgevoel van dat dit de absolute waarheid is. Groepswerk houdt de droom sterk.
Gekkie 3 is de goed gelovige van het stel. In deze chaotische tijden heeft hij veel behoefte aan houvast. Overal om hem heen gebeuren er heftige dingen zonder een duidelijke redenen en de onzekerheid die daarbij om de hoek komt kijken maakt hem onrustig. Het idee dat de levens van miljoenen mensen vanuit het niets radicaal kunnen veranderen, zonder dat het door iets of iemand bewust in gang is gezet, vindt hij ongeloofwaardig. Volgens hem moet er wel iets of iemand achter zitten. Toch? Dat kan niet anders.
Dan is er Gekkie 4, een speciale jongen die houdt van exclusiviteit. Het type persoon dat een Gucci riem haalt van zijn UWV en bij de Jumbo afrekent met een American Express platinum creditcard. Het gevoel van exclusiviteit laat hem zich belangrijk voelen. Dat alleen hij kan hebben wat anderen niet hebben - het geeft hem het gevoel dat hij speciaal is. Zo is het ook met zijn interesses. Hij sluit zich graag aan bij kleine internetclubjes die iets hebben ontdekt dat nog nooit eerder is ontdekt. Iets denken dat niemand anders denkt laat hem zich belangrijk voelen.
Als laatste is er nog Gekkie 5. Hij heeft moeite met kritisch denken. In een tijd waarin heel Nederland weet dat Tim Hofman nog steeds naar de fysiotherapeut gaat, is hij ervan overtuigd dat duizenden mensen massaal worden voorgelogen zonder dat iemand iets doorheeft. Iedere dag schiet hij zijn toetsenbord leeg in de Facebook comment sectie: 'Waarom worden mensen niet wakker? Open je ogen, alsjeblieft, word wakker mensen voordat het te laat is!1!!' Hij voelt zich moreel verplicht om de noodklok te luiden voor al deze blinde en verwarde mensen om hem heen.
Normaal gesproken zijn de 5 gekkies vooral bezig om te bewijzen dat de aarde plat is of dat de maandlanding in scene is gezet. In veel gevallen is de onderwerpkeuze een beetje een ver-van-hun-bed-show. Tot het moment dat de overheid besloot om heel Nederland vol te zetten met metalen zendmasten, waarop niet veel later mensen besmet raakten met het Coronavirus.
Dat kan geen toeval zijn, denken de gekkies. Maar wat dan wel? Hier is maar één verklaring voor: overheden plaatsen wereldwijd zendmasten om virussen in ons lijf te stralen. Al die 5G masten verzwakken ons immuunsysteem met hun straling. Dit is ongelofelijk. Onacceptabel. De fik erin!
Hoeveel experts ook beweren dat genoomanalayses uitsluiten dat het virus door mensen is gemaakt, de 5 gekkies blijven achterdochtig. Wetenschappelijke consensus is voor hen geen reden om hun zoektocht naar zondebokken te beëindigen. Volgens hen kan het niet anders dat er iemand achter dit alles zit. Dat moet wel. Hier zit ongetwijfeld een politicus, wetenschapper, bankier, journalist, etnische minderheid of andere groep achter die ze toch al niet vertrouwden.
Wat de 5 gekkies gemeen hebben is dat ze moeilijk op andere gedachten te brengen zijn. Zodra je probeert om hun ideeën aan te vallen, raken ze alleen maar verder overtuigd van hun eigen gelijk. 'Je durft de waarheid gewoon niet onder ogen te komen. Daarom probeer je mij maar onderuit te halen.' is wat ze zeggen.
Hoewel ik persoonlijk niet geloof in de complottheorie dat 5G het Coronavirus veroorzaakt, wil dat niet zeggen dat een vermoeden van corruptie altijd onterecht is.
Kijk bijvoorbeeld naar het geheime U.F.O. programma van de Verenigde Staten. Als je in de jaren '40 had gezegd dat de overheid miljoenen stopte in een plan om mysterieuze reizigers in ons luchtruim te identificeren, was je volgens de wetenschappelijke definitie een complotdenker geweest. Dat betekent echter niet dat je ongelijk had, want in december 2017 onthulde The New York Times dat het Pentagon bezig was met een operatie genaamd 'the Advance Aerospace Threat Identification Program'; een geheim plan om U.F.O.'s en andere onverklaarbare fenomenen te onderzoeken. Vanaf dat moment was het geen complottheorie meer, maar een bewezen voorbeeld van een complot.
Dus wat maakt dan het verschil tussen een ordinaire complottheorie en een plausibel vermoeden van een complot. Het ligt vooral aan de manier waarop er bewijs wordt verzameld. Dit kan op twee manieren:
- middels betrouwbare bronnen probeer je te achterhalen of een theorie waar of onwaar is
- je gaat naar Facebook.com en beweert dat de overheid met chemtrails onze breinen bestuurt, omdat je dat ergens gelezen hebt op het internet
Methode 1 is in dit opzicht de methode van voorkeur. Als je niet als een gekkie bestempeld wilt worden in ieder geval.
Nou worden complotdenkers vaak belachelijk gemaakt. En dat is niet helemaal terecht omdat we allemaal in meer of mindere mate complotdenkers zijn. Stel dat je roddelt dat een vriend je Tikkie niet terug betaalt omdat hij je een lul vindt, dan ben jij eigenlijk ook een complotdenker. Het zou namelijk ook kunnen dat nog niet op z'n telefoon heeft gekeken of z'n salaris nog niet binnen heeft.
Waarom doen mensen dit?
De belangrijkste oorzaak is: emotie. Complottheorieën worden vooral geleid door een gevoel van angst. Net als bij de 5 gekkies. Al die onzekerheid doet een aanslag op hun gevoel van veiligheid.
Dit gevoel is te herleiden naar de tijd dat we nog als jagers en verzamelaars leefden. De kans was altijd aanwezig dat je door een andere groep vermoord kon worden. Voor je overlevingskansen was het van belang om een natuurlijke neiging te hebben om andere groepen te wantrouwen. Complottheorieën hebben dus een evolutionair nut.
In de moderne tijd is ons leven niet meer continue in gevaar. Natuurlijk voelt het soms nog wel zo als de overheid bijvoorbeeld 5G masten plaatst waarmee ze alle blinde burgers van Nederlands Coronavirus geven, maar het idee dat honderden mensen erin slagen om middels perfect georchestreerd plan, in het geheim, een of ander duister doel te behalen lijkt me sterk. Iedere student die een keer een groepsopdracht heeft moeten doen met meer dan 3 personen kan dit beamen.
Complotdenkers laten zich emotioneel teveel meeslepen door dit evolutionaire overlevingsmechanisme, zonder zich te beseffen dat het een mechanisme in overdrive is. Met andere worden; er bestaat een kans dat het complot waar is, maar er bestaat er nog vele grotere kans dat een complot niet waar is. Vooral als je jouw theorieën op emotie baseert in plaats van ratio.
Dus, hoe ga je om met een complotdenker?
Ik denk dat het beste wat je kan doen is feiten aanhalen die resoneren met ze op een emotioneel niveau. Je kan best tegen ze ingaan, mits je het respect en geduld op kan brengen om oprecht de dialoog aan te gaan. Hoe verleidelijk het ook is om ze belachelijk te maken, je schiet er weinig mee op (- zei de hypocriete man die net een sprookje heeft verteld over 5 complotdenkende gekkies).
Uiteindelijk draaien complottheorieën volledig op emotionele software in ons brein, dus je zal mensen niet in een klap kunnen overtuigen. Het minste wat je kunt doen is ze een genuanceerd en interessant perspectief bieden, dat zich langzaamaan in hun hoofd nestelt. Een zaadje van rationaliteit waar mogelijk ooit de wortels uit kunnen groeien waarmee ze stevig genoeg staan om de wereld in al haar willekeurigheid en complexiteit te kunnen waarderen. Zonder bang te zijn dat de wereld continue samenzweert tegen ze.
Dat is wel het aluminium wat we voor ze kunnen doen.
Ctrl+Corona, Ctrl+V
Attentie aan alle mensen in Nederland. Uw land staat helemaal hartstikke in de fik. Alles gaat naar de Filistijnen. De NBA is on hold gezet. Coachella is uitgesteld. Evenementen worden massaal afgelast. Tom Hanks heeft Corona. Én al het WC papier is uitverkocht. We leven in een tijd dat we elkaar niet meer lief kunnen hebben. Elkaar niet meer kunnen knuffelen. Op het moment van spreken kunnen we elkaar alleen nog maar elleboogjes geven. Of even langs Gers Pardoel gaan. Die kijkt niet zo nauw.
Het was nog allemaal koek en ei toen ik moest lachen om een oude man uit Italië. Hij schreeuwde dat er geen pasta meer te vinden was in de supermarkt:
'De schappen met pasta zijn leeg… Er was niet meer zoveel paniek sinds de start van de Tweede Wereldoorlog'.
Niet veel later volgde ook het Ginneken.
Het valt me wel op dat mensen de volkorenpasta grotendeels links laten liggen in het Ginneken. Zouden ze vrezen voor de gevaren van een te soepele stoelgang i.c.m. een tekort aan wc-papier?
De 12 duurste substanties per gram op dit moment:
- Antimaterie
- Californium
- Diamant
- Tritium
- Taaffeite
- Painiet
- Plutonium
- LSD
- Cocaïne
- Heroïne
- Hoorn van een neushoorn
- Pasta
Oh wacht ik ben er eentje vergeten.
13. wc-papier. Bruh.
Nou hing er al een onuitgesproken paniekerige stilte in de lucht. Nu heerst er echter massa hysterie. Mensen gedragen zich alsof er een allesverwoestend orkaan op weg is richting Nederland. Terwijl we qua gevaar te maken hebben met het equivalent van mogelijk ingesneeuwd raken, minus de sneeuw omdat het zo goed als lente is.
Corona is een pandemie geworden - maar dan van irrationaliteit.
Genoeg wat betreft mijn matige grappen als copingmechanisme om te dealen met alle waanzin waar dagelijks aan bloot wordt gesteld. Ik ben hier namelijk niet alleen om jullie aan het lachen te maken: a) omdat ik daar niet grappig genoeg voor ben en B) omdat mijn grappen gevoelsmatig een aardig hoog boomer gehalte hebben.
Zo'n hoog gehalte als bovenstaande FB-gebruiker nou ook weer niet.
c) Hoewel de reactie van bepaalde Nederlanders volledige overtrokken is, wil ik wel een subtiele kanttekening plaatsen. Toen Italië in lockdown ging, verschoof mijn sentiment ook van 'het is maar een griepje' naar 'oké, heel het zorgsysteem van Italië is zojuist ingestort'. Hoewel ik zelf niet zozeer bezorgd ben over het Corona virus an sich, maak ik me wel een beetje zorgen over alle heisa eromheen.
Om de gemoederen wat te temperen wil ik daarom wat nuchterheid bieden te midden van alle chaos. Een psychologische analyse maken van de situatie om al het irrationele gedrag om ons heen in perspectief te kunnen plaatsen. Met de belangrijkste vraag van dit moment: waarom is iedereen massaal geïnteresseerd in wc papier en pasta?
Het antwoord is simpel: omdat iedereen hierin geïnteresseerd is.
Kuddegedrag
Als mensen zijn we extreem gevoelig voor het gedrag van anderen. Vooral in onzekere situaties waarin niet duidelijk is wat er van ons verwacht wordt, hebben we een neiging om te conformeren naar wat anderen om ons heen doen. Gooi daar een overmatige aandacht van de media bovenop en het gevoel dat we iets mislopen wordt nog meer versterkt. Hoe meer we horen over wc-papier en pasta schaarste, hoe meer we denken dat er echte schaarste is. Puur omdat anderen extreem reageren, gaan we de situatie als zodanig ervaren.
Nu.nl legt dit relatief goed uit in da-heb-op-Facebook-gestaan-taal.
Een antwoord op de vraag 'waarom wc-papier?' ligt dus in ons vermogen om de intentie van anderen in te kunnen schatten, ook wel theory of mind genoemd. Mensen gebruiken hun theory of mind om de begrijpen hoe anderen denken en om in te schatten wat ze mogelijk in de toekomst gaan doen. Normaal gesproken is dit een handige vaardigheid, maar het kan mensen onder bepaalde omstandigheden ook vatbaarder maken voor kuddegedrag.
Na de uitleg van Nu.nl heerst er in de comment sectie nog steeds onduidelijkheid over waarom uitgerekend wc-papier zo in trek is.
Ons vermogen om sociale cues op te volgen helpt ons om bij te groep te horen en te overleven. Als iedereen iets doet, gaan we ervan uit dat er geen goede reden voor is en volgen we ze. De enige reden dat we wc papier en pasta hamsteren, is omdat anderen het ook doen. Met andere woorden, mensen slaan massaal deze producten in omdat ze ervan uitgaan dat er anders iemand anders is die straks de schappen leeg rooft. Schaarste maakt een product aantrekkelijker.
Dit schaarste principe in de sociale psychologie werkt hetzelfde als in de economie. Simpel gezegd hechten mensen meer waarde aan schaarse producten, dan producten die er in overvloed zijn. Hoe moeilijker het is om aan een product te komen, hoe waardevoller het wordt. Als je bang bent dat er een tekort aan een bepaald product bestaat waar je aan gewend bent, dan kan je wat van die angst wegnemen door extra in te kopen.
Maar WAAROM dan wc papier??? Daar heb je nu toch weer geen andwtoord op gegeven!!!!! Dat klopt. Voornamelijk omdat er geen eenduidig antwoord bestaat. We doen elkaar allemaal na, dat is nu duidelijk, maar ergens is er iemand begonnen met het hamsteren van wc-papier.
Als sociaal psycholoog denk ik dat de commotie is onstaan omdat:
- Niemand het echt - op deze schaal - aan had zien komen
- De media ons massaal in paniekmodus laten schieten door 24/7 foto's van lege schappen te tonen
- Nergens duidelijke richtlijnen worden gegeven over vervolgstappen. Behalve dat we onze handen moeten wassen, zoveel mogelijk thuis moeten blijven en niet in paniek moeten schieten
- Pleepapier geen houdbaarheid heeft en schappen sneller leeg raken (en lijken te raken) omdat het zo'n groot product is (dit is geen psychologie overigens. Ik hoorde een supermarkt manager dit zeggen in een Youtube filmpje)
Met een enigszins bevredigend antwoord in onze broekzak denk ik dat we ons een nóg belangrijkere vraag moeten stellen: WAAROM INHEMELSNAAM COMMOTIE OM WC PAPIER??? Waarom gebruiken we dit moment niet als excuus om even bij te komen van de chronische anxiety die het dagelijks leven met zich meebrengt. Even loskomen van de sleur. Lekker thuis zitten om je hele watchlist te bingewatchen. Of dat boek lezen dat al maanden stof ligt te happen onder je bed. Gewoon even wat tijd voor jezelf.
Laat die shotgun, hakbijl en bunker vol met blikken zalm en tonijn nog maar even voor wat het is. Zit niet voortdurend op sociale media. Volg alleen het RIVM, je gemeente en andere officiële instanties om op de hoogte te blijven. En nu je toch zoveel wc papier in huis hebt, paas mij dan effe een rolletje.
De straal van mijn douchekop is een beetje miezerig.
Als ik niet binnen een uur een rol op mijn deurmat heb liggen, verklaar ik officieel voor geopend:
May the Bonus be with you (credits)
Individubieus
Als neo-liberale homo milennialis (hele mondvol) is zelfontplooiing en -actualisatie natuurlijk de heilige graal. Autonomie en vrijheid zijn onmisbare begrippen in mijn millennial vocabulaire. Dagelijks val ik mensen om me heen lastig met credo’s als: “ik wil de beste versie van mezelf worden”, "en vraag ik iedereen: “wanneer ga jij je volledige potentieel eens benutten??1!" Mits ik uiteraard niet te druk ben met Netflix & Chillen of woke zijn. De struggle is real mensen. Maar echt.
Ik wil jong zijn. En als je jong bent, wil je vrij zijn. De wereld aan je voeten. Doen wat je wilt. En dat is voor aaaaaaaalllll….
Volgens mij stelt de gemiddelde babyboomert zich voor dat alle levens van mensen met het bouwjaar 1981-2000 er zo uitzien.
Hoewel ze niet helemaal doorhebben hoe de vork in de steel zit, wil ik ze ook geen ongelijk geven. Als jonge blanke man draait een groot deel van mijn leven uit alles willen en bij voorkeur zoveel mogelijk tegelijkertijd.
Als je kijkt naar de vooroordelen (bron: boomers) over millennials zie ik de nodige parallellen; ik ben veel met mezelf bezig, hecht niet zoveel waarde aan vastigheid, vind idealisme belangrijker dan geld en tik rustig €5,80 af voor een dubbele Java Chip Frappucino.
Tegelijkertijd zou je ook kunnen zeggen dat ik vooral op zoek ben naar mezelf, flexibel zijn tegenwoordig meer noodzaak is dan een keuze, het makkelijker is om idealistisch te zijn als je toch geen geld hebt en de Starbucks gewoon bomba lekker is (ook Millennials vinden het te duur).
Op die manier denk ik dat veel van de stereotypen die toegeschreven worden aan millennials niet zozeer te maken hebben met ons bouwjaar, maar vooral de levensfase waarin we verkeren. Ik ben jong en de wereld ligt aan mijn voeten. Anderzijds is dat ook een keertje het geval geweest bij de babyboomer die zijn mond vol heeft van millennials.
In een notendop: mijns inziens zijn al die generatieverschillen nodeloos overtrokken. Het is weer een kapitalistische vehikel om geld te verdienen over de rug van een andere groep. Iedere generatie komt met zijn eigen gebruiksaanwijzing en aparte trekjes. Aan ons de taak om te kijken hoe we deze generationele verschillen in kunnen zetten om samen beter te worden.
Martin Luther Sting
Normaal gesproken vind ik het heerlijk om een column te laten verdrinken in een de-hele-wereld-gaat-naar-de-klote sausje. Lekker recalcitrant schenen schoppen. Als ik een net iets té academisch onderlegde onheilsprofeet zou zijn, zou ik al deze ontwikkelingen duiden als postfordistische stuiptrekkeningen van een consumptiemaatschappij waar alle compassionele omgangsvormen zijn verdwenen.
En als ik een chimi met een Frappucino bij de Starbucks was (guilty✌️), zou ik zeggen dat “oog voor je medemens zo 2010 is. Ugh…?”
Ditmaal kies ik voor een andere insteek. Ik ben allesbehalve een idealist maar ik heb wel een droom. En misschien nog wel belangrijker: ik heb hoop. De wereld is een stuk minder deprimerend dan jouw maandagochtenden als de wekker om 7.00 uur gaat doen laten geloven.
Soms voel ik me even Martin Luther King, maar dan de Sting versie. Je weet wel, die kledingwinkel waar je vroeger je leren witte crack riemen haalde. Toen je nog op Hyves zat, Doritos Bits at en Smirnoff Ice dronk. Heel stijlvol. Net zoals deze totaal irrelevante anekdote.
Witte_lederen_crack_riem.png (heet echt zo)
Ik voel me Martin Luther Sting omdat ik de on niet zie in mensen hun onmogelijkheden. We leven in een interessante tijd met een ongekende vrijheid, rijkdom en gezondheid. Meer dan waar ook in onze geschiedenis. Vandaag de dag hebben mensen de luxe om in alle vrijheid verschillende levenswijzen te shoppen.
Het lijkt me evident dat we daar volop gebruik van moeten maken, toch?
https://www.instagram.com/p/BzNwqGzl2O_/
Ik schrijf jullie allemaal de retorische moeder, noem me Herman Toch
Alle retoriek terzijde - je leven leiden op de manier waarop jij wilt klinkt aanlokkelijk. Om geen rekening te hoeven houden met anderen. Wie droomt daar nu niet van?
Helaas is dit makkelijker gezegd dan gedaan, aangezien we samenleven met vaders, moeders, opa’s, oma’s, vrienden, collega’s, managers, wielrenners, andere mensen en vervelende ooms op kringfeestjes. Hoewel al deze mensen op z’n tijd best gezellig kunnen zijn (behalve wielrenners dan), heb je geen zin om de hele tijd rekening te houden met iedereen.
Vandaar dat we streven naar een leven vol autonomie. Het is een zoektocht naar zoveel mogelijk je eigen ding kunnen doen met zo min mogelijk bemoeienis van anderen.
Met alle boeken die er over zelfhulp te vinden zijn en alle goeroes die jou als centrum van het universum stellen, is het ook niet gek dat we er zo over denken. Jij, als speciale sneeuwvolkje in het middelpunt van het universum. Waar de wereld om jouw navel draait.
Zelfhulp. ‘T zit al in de naam. Het gaat over jou, jezelf. Om jouw handdoekje te leggen op het meest comfortabele ligbed in het grote boze universum - alsof het 8 uur ‘s ochtends is op een all-inclusive resort genaamd Bella Italia.
Ziet dit er zen uit?
Gelukkig is daar helemaal niets mis mee (met goed zorgen voor jezelf bedoel ik dan, die run op ligbedjes is in- en intriest. Ik zou mijn wekker zetten om al die handdoeken hoogstpersoonlijk op de bodem van het zwembad te leggen). Zoals mijn opa altijd zei: “ge moet goed voor oew eigen zorgen, want ‘n ander doe ‘t nie” (in het echt met een nog Brabantser accent. Uit begrip naar jullie heb ik het verHilversumd. Anders snappen alle bovenrieverse volgers er helemaal geen jota meer van).
Mijn opa is de babyboomer voorloper van de postmodernistische predikers van autonomie; de alom vertegenwoordigde life-coaches, zelfhulp goeroes, health freaks en positiviteitsconsulenten. De mensen uit mijn Opa’s generatie worden niet voor niets liefkozend ‘generatie Ik’ genoemd. Ook de babyboomers zijn gesteld op hun autonomie - voor zover je alle arbitraire generationele afbakeningen wilt accepteren als waarheid.
Moeten we onze eigen vrijheid en autonomie centraal stellen in onze geluksvraag. Het is natuurlijk heerlijk om in je onderbroek lollige stukjes te typen op een onbeduidende dinsdag met een B&J op schoot. De vraag is echter of zoveel met jezelf bezig zijn eigenlijk wel goed is.
Ik had het niet over een blowjob jij verpeste geest… B&J is Ben & Jerry’s...
Ik wil niet de rasidealist uithangen - zoals die guy in het park met ontbloot bovenlijf, een knotje en jonglerend met kegels - maar een obsessie met wat jij als individu uit het leven wilt halen, leidt dat niet tot een samenleving waarin wie je bent belangrijker wordt dan wat je doet?(net als in die Black Mirror aflevering met die rating, remember).
Individualisme is niks mis mee. Het is fijn dat we de controle hebben over ons eigen leven en er geen instantie is die ons vertelt wat we moeten doen. Het geeft jou als individu een groter verantwoordelijkheidsgevoel om je eigen zaakjes op orde te hebben. Bovendien is het fijn om een duidelijke link te kunnen leggen tussen wat jij gedaan hebt en de beloning die je er persoonlijk voor ontvangt. Zonder dat zou niemand meer gestimuleerd worden om het continu beter te blijven doen.
Niemand zit te wachten op die gast in het groepproject die niks doet en een 8 ontvangt
Het wordt echter problematisch als het individu denk dat hij belangrijker is dan het collectief. Als dat individu gedreven wordt door een constante zucht naar onmiddellijke en onevenredige beloningen. Dat is in mijn optiek de keerzijde van de medaille: een samenleving waarin individualisme uitmondt in egoïsme.
Ik heb het dan over een samenleving waarin kinderen liever influencer willen worden dan dokter, de verschillen tussen arm en rijk steeds groter en - tegelijkertijd - steeds meer recht geluld worden, en waar grote mensen hun verantwoordelijkheid niet meer willen nemen voor de domme shit die ze doen (Brexit / Economische crisis / vul andere kapitalistische stuiptrekking in).
Ik denk dat de oplossing juist ligt in het naar buiten te kijken in plaats van naar binnen te staren. Dat door anderen te helpen je jezelf het meeste helpt. Zou dit geen boodschap zijn die verspreid moet worden? In plaats van die eindeloze focus op wat belangrijk is voor jezelf. Zei er iemand daar zelfhulp goeroe?
Niet afvragen waar je allemaal recht op hebt, maar juist afvragen wat je bij kunt dragen. Via negativa, schrappen wat je niet nodig hebt en kijken wat anderen kunnen gebruiken. Wat zou er gebeuren als de samenleving er zo uit zou zien?
Misschien moet ik dat maar gaan doen: een doe-het-zelfhulp-boek schrijven en zinfluencer worden.
Of moet ik even naar buiten om wat wilde kastanjes te rapen en vegan leer te looien van Komubacha paddestoelen?
Eerlike
Soms verlang ik weleens naar de tijd dat mensen nog een kop cappucino uploadden met een veel te donkere VSCO vignet eromheen. Toen mensen willekeurige objecten plaatsten waar een persoonlijke trots vanuit ging. Tegenwoordig zien we vooral #fashionbloggers die zich in hun gesponsorde topje van biologisch katoen verwonderen dat hun naam wederom verkeerd op hun Starbucks cups gespeld staat.
"Oh mi gaddo, dat is zó vreselijk hilarisch. Maar echt. Veeg me op." - mijn impersonatie van een Starbucks meisje
"Ok, boomer"
Voeg een Fjällräven rugzak, een metalen rietje en airpods toe aan de vergelijking en de likes stromen binnen. Althans, tot voor kort.
Instagram heeft namelijk een update uitgerold waarin er geëxperimenteerd wordt met het verbergen van likes. In de rest van de wereld werd er ook al geëxperimenteerd met het verbergen van de hartjes, maar vanaf vorige week is ook een deel van Nederland aan de beurt. Hoeveel likes een foto of video krijgt is voor iedereen verborgen, behalve de persoon die het bericht geplaatst heeft.
Insta modols in Nederland:
Begrijpelijk doen veel infloewenserts momenteel huilie huilie. Er klinken al geluiden dat de nieuwe test influencers en creators kan schaden. De micro-influencer in mij sympathiseert zeker met de zorgwekkende sentimenten van mijn collega’s. Als je jarenlang hard gewerkt heb voor je likes, is het oneerlijk als iemand ineens de regels van het spel verandert, waardoor alle indicatoren van je werk plotseling onzichtbaar lijken.
Desondanks ben ik zeer te spreken over het initiatief van de sociale netwerksite. Meer focus op wat je maakt in plaats van hoe je het doet.
Of zoals Instagram het zelf verwoord:
Ideale schoonzoon dingen
Het was ook nogal een banale manier om populariteit te kwantificeren, dat tellen van hartjes. Deze update lijkt het einde van een tijd in te luiden voor het 'wij maken wat mensen liken'-mantra onder creators.
Instagram heeft zich ontwikkeld tot broedplaats van smetteloze perfect gefabriceerde levens. Onze feed zit dichtgeslibt met clickbaity foto’s die ons een verneukertieve werkelijkheid voorschotelen. Geen wonder dat Instagram uit de bus kwam als het slechtste social media platform voor de mentale gezondheid van jongeren.
Mensen willen gevoelsmatig niet buiten de groep vallen en doen daardoor wat anderen doen. Psychologen noemen dat sociale bewijskracht. Vooral in sociaal ambigue situaties, waarin me moeilijk vast kunnen stellen wat het gewenste gedrag is, zijn we snel geneigd om het gedrag van anderen te kopiëren. Goed of fout.
Weten wij veel wat goed is en wat fout. Wij modderen ook maar wat aan. Toch? Dan maar gewoon doen wat heel veel mensen doen. Dat zal dan wel goed zijn. Toch?
We willen eten wat anderen eten:
Dragen wat anderen dragen.
En we willen maken wat anderen maken:
Grote techbedrijven hebben dit donders goed door en schromen zich niet om deze biologische achilleshiel volledig te exploiteren. Zij weten dit psychologische fenomeen bijzonder goed te simuleren in een online omgeving. Het is alsof je online onbewust een klein duwtje krijgt richting de coole kids achterin de bus, en het jongentje dat in z'n uppie een pakje Yogho Yoghe leegslurpt straal wordt genegeerd.
Het resultaat is: alles dat populair is wordt nog populairder. In feite wordt populair zijn wordt dus beloond met nog meer populariteit. Waarom doet Instagram zoiets?
Aandacht is momenteel een van de meest schaarse valuta geworden in onze aandachtseconomie. In walgoritmes had ik het hier al over; dingen die veel bekeken worden komen in een lijstjes met andere dingen die veel bekeken worden en worden daarom nog meer bekeken.
Populaire shit nog populairder wordt gemaakt omdat er een grotere kans is dat de gemiddelde mens dat liever bekijkt. En als de gemiddelde mens langer en vaker kijkt naar je filmpjes, dan wordt je platform groter en dan verdien je nog meer geld. Wat uiteindelijk toch een soort van de bedoeling is als je beursgenoteerd bent en een grote groep geyle aandeelhouders achter je hebt staan.
Op het eerste gezicht lijkt de oplossing van Instagram dus simpel: likes verwijderen = informationele sociale indicatoren verwijderen = post beoordelen op toegevoegde waarde voor individu.
Dit is positief omdat je kunt beoordelen welke content jij als individu graag ziet, los van wat anderen vinden. Hopelijk leidt dit niet alleen tot een beter product, maar kun je ook op een bewustere manier consumeren en voorkomen dat de groten alsmaar groter worden.
Dat lijkt me wel zo eerlike (punt intended, sad, I know).
Like en subscribe als jij ook altijd 800 woorden nodig hebt om een matige woordgrap in te leiden!
Voetnoot: Ik ben zeker skeptisch als het social media aankomt, maar ik ben ook skeptisch tegenover (ongefundeerde) kritiek op dit platform. Ik kan moeilijk geloven dat Instagram dermate begaan is met onze mentale gezondheid dat ze het volledig in ons belang doen - het belang van de gebruiker. Als ik iets uit mijn marketing tijd hebt onthouden is het wel: als je niet voor iets betaalt, ben jij het product. Misschien doen ze het om mensen aan te moedigen meer te adverteren, misschien willen ze dat mensen massaal gaan reageren onder berichten, misschien zijn wij menselijke proefkonijnen om het algoritme verder te trainen, of misschien is het een combinatie van alles. Waarschijnlijk zit er meer achter deze plotseling morele ontwaking van het miljardenbedrijf. Wat dat is zal de tijd leren.
Vooralsnog wil ik nog even naïef zijn in mijn positiviteit.
Uiteindelijk lieve Instagrammertjes van Nederland, denk ik dat de consequenties wel te overzien zijn.
Kanye Best
Tl;dr: waarom het geen kwaad kan om jezelf af en toe gewoon Kanye kvinnut ammel Best te voelen. Oftwel Kanye om m'n reet roesten. Een oproep om net zo van jezelf te houden als Kanye van Kanye houdt. Buiten dit is dit gehele stuk totaal ongerelateerd aan de flamboyante rapper uit Atlanta.
"Harder, sneller, beter, sterker." Nee, dit is niet de uitgeschreven climax van een slechte B-pornofilm. Het is ook niet een nieuwe reclamecampagne van Nike. Het is, u raadde het waarschijnlijk niet, het refrein van een oude Kanye x Daft Punk collab. In de tijd dat Kanye nog witte Luxaflex brillen en G-shock horloges droeg.
Harder, beter, sneller, sterker. Anno 2015 nog steeds relevant. Zet jezelf schrap voor een enigszins cliché inleiding van dit onderwerp.
Onze samenleving wordt alsmaar sneller. We willen het allemaal beter doen dan onze buurman. Succesvol zijn is niet genoeg meer. We aanbidden mensen die het allemaal voor elkaar lijken te hebben. En aangezien dat voor de gemiddelde mensen natuurlijk totaal onbereikbaar is, heeft de gemiddelde mens geen rust meer in zijn flikker.
Niet-gemiddelde mensen mogen vanaf hier afhaken. Aanmodderaars only vanaf hier.
https://www.instagram.com/p/BnQ0fsUnWQE/
Enfin, ik heb er vorig jaar ook al een keer mijn gal over gespuwd.
Deze verbeteringsdrang in een 6e versnellingscultuur heeft allerlei kwaaltjes als gevolg. De natuur is ziek, de economie staat op wankele benen, en burn-out epidemieën vliegen je om de oren. Uiteraard maken deze begrippen mooie krantenkoppen, dat begrijpt deze mediageyle infloewensert maar al te goed, anderzijds is het ook wel een tikkeltje zorgwekkend.
Ik had je al gewaarschuwd voor de cliché introductie.
Nagenoeg zo cliché als dit scherm in horror films nét op het moment dat er stront aan de knikker lijkt te zitten
Wie is er ook lowkey onder de indruk van de persoon die zijn vrije tijd heeft geïnvesteerd in het fabriceren van zo'n grandioze compilatie? ✋
Om even terug te komen op mijn cliché intro; vrijwel alle crisissen vloeien voort uit onze groeimindset - iedere dag ontwikkelen, beter worden, volhouden, extra inspannen, en nooit genoegen nemen met de status quo. In Nederland doen wij het zo gek nog niet, maar er schuilt een paradox in: doing better, feeling worse, het gaat iedere dag beter, maar we voelen ons slechter.
Kanye kom er maar weer in...
"Arrr'drrrrr, bed'rrrrr, fest'rrrrr, strong'rrrrr" - Kanye Winterfell ❄️
Onze continue drang naar meer wordt ook wel de onderste-uit-de-kan-cyclus (koppeltekens tussen de woorden voor het dramatische effect) genoemd (alleen door mij in dit artikel hoor), en bestaat uit 7 eenvoudige stappen:
- ik wil iets
- ik maak mezelf wijs dat ik dan pas gelukkig ben
- ik bereik dat wat ik wilde bereiken.
- ik vergeet vervolgens dat het me gelukkig moest maken.
- ik wil iets anders omdat dat me wel echt gelukkig zou moeten maken.
- ik bereik het en ben nog steeds ongelukkig
- herhaal
Uiteindelijk doen we dit om goed voorbereid te zijn op een toekomst. In een wereld vol innovatie en ontwikkelingen kan je niet stil blijven staan. Dat zou gelijk staan aan zelf(actualistatie)moord. Je wilt vooruit voordat je ingehaald wordt door iemand.
Hoewel er niks mis is met een groeimindset, denk ik dat het ook prima is om af en toe wat gas terug te nemen of stil te staan. Filosoof John Stuart Mill gaat je uitleggen waarom:
"It is better to be a human being dissatisfied than a pig satisfied; better to be Socrates dissatisfied than a fool satisfied. And if the fool, or the pig, are a different opinion, it is because they only know their own side of the question."
John Stuart Mill, Utilitarianism (1863)
Laten we er voor het gemak even vanuit gaan dat je geen fool of pig bent. Je bent een human being. In dit geval het 'wijzere wezen'.
Wat betreft de interpretatie van de quote vind ik vooral de tegengestelde boodschap interessant. Misschien is het ‘wijzere wezen’ intenser ontevreden wanneer hij ontevreden is, vergeleken met een wezen met minder bewustzijn van een staat van zijn waar hij op dat moment niet in verkeert, omdat wijsheid ervoor zorgt dat je meerder manieren hebt om hypothetisch gezien ontevreden te zijn. Waar een gebrek aan wijsheid er juist voor zorgt dat je die mogelijkheid niet hebt.
Met andere woorden: je zou kunnen zeggen dat hoe slimmer je bent, hoe meer manieren je kunt vinden om ontevreden te zijn.
Met die gedachte in het achterhoofd moeten we naar de mensen kijken die voortdurend aan het rennen zijn. Een vertederde blik werpen richting de mensen die niet stil kunnen staan - de #goaldiggers die zich kapot lopen in dat hedonistische hamsterwiel. Waarom romantiseren we die situaties? Waarom willen we ook alsmaar meer?
Als we John Stuart Mill vrij mogen interpreteren, dan zorgt ons streven naar een optimale staat van zijn er alleen voor dat we een breder spectrum aan opties hebben om ontevreden over te kunnen zijn.
Naarmate je ouder wordt (zei de 28-jarige millennial wijs) lijk je steeds meer in te zien dat al dat geren en gehijg leuk is, tot op zekere hoogte. Soms is het juist fijn om op adem te komen. Even niet innovatief en disruptief te zijn. Nog lekker even in je spijkerjack met Teddykraag en skinnyjeans rond te banjeren. Om eens in de twee weken gewoon niet op vrijdag te werken. Je kamerplanten niet te laten verdrogen ook al is de hype allang vervlogen.
Misschien is het tijd om even een roman erbij te pakken in plaats van non-fictie. Wie weet is het tijd om je favoriet aanmodderaar te ontvolgen met zijn lollig verpakte zelfhulpadvies.
Lekker even niet vooruit gaan. Erkennen dat je leven soms verre van significant en volkomen marginaal is, er effe om lachen, wat Rioja drinken, nog wat Merlot erachteraan gooien en een piemel tekenen op je Fit For Free ledenpas. Niet omdat het moet, maar gewoon omdat het kan. Omdat jij dat privilege hebt als marginale entiteit.
“Softer, slower, worse, weaker!” - Kanye kvinnet ammel Best
Beter advies ga je vandaag niet van me krijgen.
Voetnoot: Ik ben me er terdege van bewust dat ik - paradoxaal genoeg - een karikatuur van mezelf ben geworden, door zelfhulp te bashen en vervolgens mensen zelf te vertellen hoe ze wel moeten leven. Met het bashen van zelfhulp ben ik een onderdeel geworden van de cultuur die ik lijk te verachten.
Daarom blijf ik herhalen dat ik niet over zelfhulp schrijf. Maar in feite doe ik dat natuurlijk wel - de hypocriete dollo die ik ben. Waarom? Omdat ook ik onderhevig ben aan de nodige cognitieve dissonantie.
Gelukkig weet jij nu wel dat het helemaal prima is om af en toe lekker tegen de stroming in te zwemmen. Dat jij die persoon op feestjes bent die “zeker leuk is op feestjes”. En dat het glas niet altijd vol hoeft te zijn. Of zelfs halfvol. Halfleeg mag ook weleens. Behalve bij rode wijn. En als iemand het daar niet mee eens is… Zeg maar dat hij lekker Gary Vaynerchuck kan gaan volgen en Bitcoins mag kopen. Dat is ook helemaal prima. Net als de persoon die lekker de Nutella pot leeglepelt terwijl hij op Funda kijkt naar huizen die hij helemaal niet kan betalen.
Dat is ook meer dan prima.
De vanzelfsprekendheid der dingen
Tl;dr: waarom ik mezelf voorgenomen had om nooit op mijn ouders te gaan lijken.
Ruim 13 maanden geleden nam ik mezelf voor om niet meer voor een baas te werken. Ik stopte als ‘project managegezeur’ bij een vlot marketing bedrijfje boven de rivieren en werd ZZP'er. Wat een sjieke afkorting is voor freelancer of persoon met Macbook en Fjällräven rugzak bij Starbucks. Eindelijk tijd om te doen waar ik zelf in heb. Niet meer iedere week krampachtig toeleven naar het weekend. En ook geen ongemakkelijke gesprekken met collega’s meer bij het koffieautomaat. Mijn toekomst zag er rooskleurig uit.
“Waar kan ik niet tekenen?!” - ik bij contractbespreking proefperiode (true story)
Naast het heugelijke feit te vieren dat ik mijn tijd zelfstandig in kon delen en gesprekken over andermans kinderen verleden tijd waren, speelde er nog iets mee in mijn keuze. Ik had namelijk een grote angst: ik wilde niet op mijn ouders gaan lijken. Iedere dag na 8 uur werken bekaf op de bank ploffen, een beetje NOS en Jinek kijken, om vervolgens nauwelijks puf meer te hebben voor helemaal niks niet.
Zo’n situatie wilde ik koste wat kost voorkomen. Zelfs als dat zou betekenen dat ik in zou moeten boeten aan mijn royale levensstandaard.
Niet dat mijn ouders een saai of slecht leven hadden. Allesbehalve. Laat me dat misverstand meteen de wereld uit helpen. De afkeurende blik richting de manier waarop mijn ouders hun vrije tijd invulling geven is ook maar een product van mijn eigen ego. Iedereen heeft recht op zijn eigen definitie van een gelukkig leven. Wie ben ik om daar mijn ongerelativeerde veroordeling op los te laten.
Als ik reflecteer op wat me werkelijk dwars zat, denk ik vooral bang te zijn geweest voor de vanzelfsprekendheid der dingen. Dat mijn leven bedolven zou raken onder een eindeloze stroom aan onbeduidende dinsdagen totdat het besef in zou dalen dat ik deze tijd nooit meer terug zou krijgen.
Althans, dat was het rampscenario dat ik mezelf voorhield.
Ik was op zoek naar prikkeling, avontuur, zinvolle bezigheden en in m’n badjas incluis badslippers achter de pc te werken. Met m’n kat op schoot uiteraard. En een glas Merlot ernaast. En dat ik gewoon hardop een scheet kon laten. Lekker ruften en plein air. Wat een luxe dat zoiets eindelijk kon. Wat een ontwapening.
Eindelijk geen last meer van al die afkeurende gezichten van collega's als ik een windje forceer.
My #officeview as a #digitalnomand #lovemyjob #remoteworking #starbucks #tattoo #surfing #bali #cocacola #mydaddoesntknowmyname #temptationisland #garyvaynerchuck #influencerlife
Iedere week Yum Yum eten met Allemansrätten als bekroning op een 60-urige werkweer viel me zwaarder dan verwacht. Anderzijds is het een kleine prijs die ik moest betalen om volledig m'n eigen ding te kunnen doen. Ik belandde in situaties waar ik normaal gesproken nooit zou zijn gekomen. Zo werd ik uitgenodigd in de Pauw studio, mocht aanschuiven bij Podcasts, en kreeg de kans om allerlei nieuwe projecten aan te pakken. Zoals het interviewen van bejaarden bijvoorbeeld. Volstrekt willekeurig af en toe. Wel heel leuk.
Dit was allesbehalve het leven dat mijn ouders hadden. Ik kon doen wat ik wilde, wanneer ik wilde, waar ik wilde en kreeg er ook nog eens voor betaald. Stiehie-RIKE!
Uiteindelijk ging alles zo voor de wind dat ik als klapper op de vuurpijl mocht beginnen bij Tilburg University. Mijn absolute droombaan.
Skitterend!
""
- jij
"Je droombaan? Maar ik dacht dat je..."
Inderdaad ik was en ben nog steeds een ZZP'er. Alleen de prioriteit is enigszins verschoven. Ik ben parttime bij de Universiteit begonnen, omdat ik daar een kans kreeg die ik niet aan me voorbij kon laten gaan. Nou wil ik hier niet de mood killer zijn door plotseling een verkeerde naam in je oor te hijgen op het hoogtepunt van deze spanningsopbouw. Het is geenszins mijn bedoeling om alle romantiek te laten verdampen. Aan de andere kant wil ik je een zo eerlijk mogelijk inzicht geven in al mijn aanmodder perikelen. Door de goede tijden, de twijfels en de slechte tijden.
Om je klomp nog verder te breken wil ik je overrompelen met een onverwachte wending. Ik ben tot de conclusie gekomen dat mijn ouders het zo slecht nog niet bekeken hebben. De aanmodder expert van de lage landen is hier om op te biechten dat zijn kijk op geluk geherevalueerd dient te worden.
Werken als ZZP'er was één van de meest krankzinnige en zalige tijden uit mijn werkende leven. Ondanks al dat goud dat er blinkt heb ik de overstap gemaakt naar een parttime baan bij de Universiteit. Die twee dingen zijn niet helemaal verenigbaar.
In werkelijkheid ligt alles een stuk genuanceerder. Mijn tijd als ZZP'er is minder glamoureus dan de herinneringen die ik met jullie gedeeld heb. In retrospect romantiseer je bepaalde situaties. Voor het gemak vergeet je alle avonden die je met bloeddoorlopen ogen achter twee computerschermen doorbracht om een deadline te halen. Of het bijna smeken van een klant om die €1290,- eindelijk eens over te maken zodat jij je huur kan betalen.
Ik heb nooit harder moeten werken, met meer onzekerheid, voor minder geld. Gotta love de ZZP leef.
Minder spannend
Volgens mij is het leven minder spannend dan we onszelf vaak wijsmaken. We zouden het liefste ons hele leven langs sexy en spannende vrijdagen willen hebben. Fantastische opdrachten bij grote klanten fixen, hangen met interessante mensen en avontuurlijke dingen ondernemen. Helaas is de realiteit van vandaag meestal een stuk minder spannend dan de onze dromen voor morgen.
Als je het leven onder de loep neemt, zie je dat het meer wegheeft van een aaneenschakeling van onbeduidende dinsdagen. Iedere dag is hetzelfde liedje. Grote prestaties zijn niets meer dan een hele verzameling alledaagse taken die je vanaf een afstand bekijkt. Soms zijn we zo onder de indruk van deze uitschieters dat we vergeten om te kijken naar de hele kleine saaie, consistente stukjes waaruit ze zijn opgebouwd.
Iedereen heeft de neiging om te overschatten hoeveel gelukkiger toekomstige gebeurtenissen je kunnen maken. Die ene promotie, die prins(es) op het witte paard, een dikke BMW, een eigen bedrijf zoals ik of extra M&M’s in je McFlurry, en ga zo maar door. Ik kan je vertellen dat zoiets veel minder impact heeft dan je op voorhand zou verwachten. Met uitzondering van die extra M&M's dan. Dat is echt een life saver. Maar echt.
Mocht je me niet geloven, vraag het dan maar na aan professor Gilbert van Harvard. Hij deed onderzoek naar extra M&M's in je McFlurry.
Fopje. Hij onderzocht deze impact bias van mensen; de neiging om te denken dat geluk iets is dat gevonden kan worden in dingen. Met andere woorden: we blijven altijd maar volhouden dat als [x] gebeurt we eindelijk gelukkig zijn. Totdat [x] gebeurt en we nog steeds niet gelukkig zijn.
Wel grappig om te zien dat 90% van de mensen in Amsterdam momenteel dezelfde swag rocken als deze geluksprofessor
Nieuwsflits. Het leven is niet één grote opbouwende Hollywood climax. Het is een aaneenrijging van gemiddeld 27,375 onbeduidende dinsdagen.
Het is niet de eerste keer “goedemorgen” sturen via Whatsapp, maar de 888e keer wakker worden naast een adem die wel wat wegheeft van gefermenteerde augurk. Het is niet urenlang rondrijden op je nieuwe glimmende Harley Davidson tot de zon ondergaat, maar iedere ochtend in de file staan richting werk. In de regen. Het is niet een fles vintage Taittinger Brut Réserve opentrekken als je een schaal omhoog bent gegaan, maar van vergadering naar vergadering lopen en tussendoor je mailbox leegmaken. Het is niet iedere keer in zijn overhemd met een Victoria secret setje eronder door de huiskamer flaneren, maar met je joggingbroek aan make-uploos een bak Ben & Jerry’s leegscheppen.
Dat is waar ons geluk van gemaakt is; de kleine, onbeduidende dinsdagen die op een grote hoop worden gegooid en samen ons geluk bepalen.
Dus als je vraagt aan mij hoe we gelukkig kunnen zijn, zeg ik:
Voorkom het gevoel van teleurstelling. Het gaat om de kunst van tevreden zijn met onze routine. Senang zijn met de vanzelfsprekenheid der dingen. Iedere week weer. Dag in dag uit.
Zodra dat je gelukt is is het tijd om die fles Taittinger Brut Réserve te sabreren. Je moet geen saaie ouwe lul worden. Santé gekke pilscobra.
Kokoroko
Veel schrijvers zullen je vertellen om niet meteen met een video te beginnen. En daarom is dat precies wat ik nu ga doen.
Bij mij staat ie al 2 uur op repeat. En dat gaat voorlopig niet veranderen.
Eerst was het roken, toen was zitten het nieuwe roken en inmiddels staat Instagram paraat om het boetekleed aan te trekken. Sociale media is slecht voor je mentale gezondheid. En hoewel ik het zou begrijpen als ze ook op mobiele telefoonhoesjes een gezondheidswaarschuwing zouden zetten, is het niet allemaal kommer en kwel. Toevallig stuitte ik een aantal maanden geleden op een nummer. Via #hasjtek evilcorp Instagram nota bene. Een nummer dat nog steeds de magie bezit om me gegarandeerd sereen te krijgen. Wat er ook gebeurd.
Als je het nummer hoort, snap je wat ik bedoel. Het zijn niet alleen een paar noten die je hoort. Dit kan niet gereduceerd worden tot de noemer muziek. Je hoort een manier van leven. Een filosofie.
Dat is niet gek als je beseft hoe dit nummer tot stand is gekomen. Abusey Junction is een liedje dat geschreven is door de gitarist Oscar Jerome op het dak van een gebouw in Gambia. Samen met de rest van de band dompelden zij zich een jaar lang onder in de geluiden van de West-Afrikaanse republiek.
Voor mij klinkt het nummer als opgroeien in een familie met 8 kinderen die al 20 jaar samen muziek maken. Samenkomend in één enkel nummer. Een beetje als de Jackson 5, zonder al de verknipte familiedrama.
Voor mij is het een weerspiegeling van het muzikale DNA van sereniteit. Beter kan ik het niet uitleggen.
Youtube gebruiker SoyoyoS weet het in de comment sectie beter uit te leggen:
Kloppend of niet, dit is een prachtig woord voor een prachtig gevoel.
Er bestaan meer gevoelens die nauwelijks in woorden uit te drukken zijn. Of waar simpelweg nog geen woorden voor bestaan. Zo schreef ik ooit een keer over mierenmedelijden. Ik heb vaak last van medelijden met mensen die niet per se iets heel ergs hebben doorstaan. Zo kan ik al een hartverscheurend medelijden hebben als ik vergeet mijn opa een smsje terug te sturen.
Een literaire relikwie uit de tijd dat ik opereerde onder een schijtlollig pseudoniem
Als ik zelf niet op het woord mierenmedelijden was gekomen, zou ik voor altijd beperkt zijn geweest tot één woord: medelijden. Ook al dekt dat de lading voor geen meter. Gelukkig was serendipiteit daar om wat extra tinten toe te voegen aan mijn grijze vocabulair.
Hetzelfde geldt voor Kokoroko. Wat een prachtig gevoel is dat. Als er in deze tijd van professionele influencers, viraal gaan, vloggen, liken en sharen, waarbij iedereen zijn hele hebben en houwen online gooit, een woord bestaat voor iets dat fijn is om voor jezelf houden. Dat de schoonheid van iets ligt in het níet delen en juist daarvan genieten.
In je eentje genieten van iets verrukkelijks, zonder dat meteen te hoeven delen met de hele wereld.
In schril contract met dit subtiele gelukszalige gevoel staan de mensen op het hiphop festival Astroworld. Toen ik deze video onder ogen kreeg leek het alsof ik in een Black Mirror aflevering aan het kijken was. Irl (waar ik overigens wel vaker last van heb). Een kudde mensen die niet lijkt te beseffen dat er een festival plaatsvindt achter hun scherm van 10 centimeter.
Filmen is meemaken
Opgaan in het moment lijken deze hypebeasts niet helemaal te snappen.
Waarschijnlijk is mijn fantasie op hol geslagen, maar zou dit de utopie zijn die Tim Burton destijds in gedachten had toen hij Edward Scissorhands tot leven bracht? De dunne man, met lange scherpe scharen als vingers, die de gevoelens van isolatie en het overmogen van contact maken reflecteerden, die de jonge Tim Urban destijds ervaarde in het voorstedelijke Burbank. Geen jonge dunne man met scharen als hand, maar hyped up tieners met een buckethat en twee Iphones als handen
Is wat we hier aanschouwen de Panacea tegen eenzaamheid. Een manier voor jongeren om zichzelf te ontdekken en niet in sociaal isolement te raken? Of ben ik - op een veel te volwassen manier - een gezellig festival aan het overanalyseren.
Waarschijnlijk dat laatste.
Miles Davis zei ooit: “In music, silence is more important than sound”. Of “Music is the space between the notes,” zoals Achille-Claude Debussy het in mijn optiek nog mooier verwoordde. Voor mij ligt de schoonheid van veel dingen in het weglaten. Met schrijven idem dito. Schrijven is schrappen. Kill those darlings!
“Ik zou een Instagram account moeten beginnen met al mijn favoriets filosofische quotes!” - Ik
“Oh nee wacht... Kokoroko.” - Ook ik
Geen toeters en bellen, maar beperken tot de essentie. En niet bang zijn om met enige regelmaat dingen voor jezelf te houden die het delen waard zijn. Je eigen geluksmomentjes verkiezen boven indruk maken op andere mensen. In muziek, met schrijven en in het leven.
Hoewel sommige dingen te mooi zijn om voor jezelf te houden. Die kan je niet genoeg delen.
Ach ja, ik blijf ook maar een hypocriete infloewensert.
Walgoritmes
Algoritmes die bah zijn en platvorms. Daar wil ik het over hebben.
Gisteren zat ik op de bank met Surfoloog. Ik had net een Brabantse curry gemaakt met veel te veel Kurkuma erin en veel te weinig smaak. Om niet teveel bezig zijn met het proeven van het eten, besloten we om het nieuwe seizoen van Black Mirror een kans te geven. Een aflevering met Miley Cyrus erin en een Furby die door Apple gemaakt zou kunnen zijn. Op papier klonk het veelbelovend.
Voor de mensen die Black Mirror niet kennen: Black Mirror is een drama schuine streep science-fiction serie die een licht werpt op de donkere zijde van technologie. De strekking van de serie is dat technologie awesome is, maar dat de mens daarentegen vreselijk is en weggetjes vindt om deze awesomeness op de slechtst mogelijke manier uit te buiten.
Black Mirror is cynisch en de afleveringen smaken na afloop altijd een tikkeltje bitter. Je wordt gedwongen om na te denken over de manier waarop onze moderne cultuur vormgegeven wordt.
In deze aflevering uit seizoen vijf raakte een introvert tienermeisje gefixeerd op haar nieuwe Artificial Intelligence pop, Ashley Too - die gebaseerd is op haar favoriete popster Ashley O. Waar de aflevering leek te beginnen als een ingang om de discussie over rolmodellen en morele kwesties in Artifical intelligence aan te kaarten, veranderde het steeds meer in vehikel om Miley Cyrus te rebranden als een geloofwaardige actrice.
Ga daar maar aan staan
Een show als Black Mirror leent zich er natuurlijk prima voor om dat zoetsappige Disney marketing imago voorgoed achter je te laten. Voor Black Mirror zelf daarentegen was deze aflevering een beetje "off-brand". Als een blikje lauwe River cola bij 33 graden als je op zoek bent naar zo'n ijskoude Coca-Cola uit de reclame. Met van die condens druppeltjes die langs het aluminium tranen.
Aangezien ik toch al filmrecensentje aan het spelen was, leek het me interessant om een rationele verklaring te vinden voor de keuze van Miley Cyrus. Al kwam ik er al gauw achter dat makers van Black Mirror het script voor de grap naar Miley op hadden gestuurd. In de voorgaande seizoenen kwamen nauwelijks bekende acteurs voor. Dat Miley Cyrus instemde met het plan vonden de makers dan ook “bizar en behoorlijk surreëel”.
Uiteindelijk blijken regisseurs ook maar gewoon mensen te zijn die graag een lolletje willen maken en absurde acteurs willen casten. Dat was één van de kernconclusies uit mijn diepteonderzoek. Ook filmregisseurs modderen maar wat aan.
Ik ben hier echter niet om filmrecensies te geven of de carrière van ex tienersterren te analyseren. Daar heb je zure recensenten voor die doen alsof hun subjectieve smaak een feit is omdat ze een streng rond brilletje dragen en teveel rode wijn zuipen. Al zal ik me op dit punt ook niet laten verleiden om de beroepsgroep recensenten belachelijk te maken.
En over rode wijn gesproken:
Daar zijn ze zelf namelijk meer dan toe in staat
Deze supermarkt Zuid-Afrikaan slurpt ook heerlijk weg hoor. Hoeft niet per se door de Hachee geklokt worden.
Waar ik vooral mee in mijn maag zat was de discrepantie in kwaliteit tussen de gemiddelde (lees: steengoede) Black Mirror afleveringen en deze ‘Rachel, Jack & Ashley Too’ editie.
Hoewel Het Parool het ‘de sterkste aflevering van dit seizoen noemde’ - en ik nu niet meer weet of ik de rest van het seizoen nog wel een kans wil geven of Het Parool wil lezen - vond ik het lijken op een slap tienerdrama met minder diepgang dan iemand die zegt dat hij ‘eigenlijk alles wel zeg maar’ luistert qua muziek, en daarmee eigenlijk alles op SkyRadio bedoelt. Het blok Gouda in mijn koelkast kent meer diepgang.
Overigens, ik heb niets tegen mensen die naar SkyRadio luisteren. Mensen die alleen naar muziek luisteren via de radio daarentegen, zoals mijn moeder, daar krijg ik lichtelijk de kriebels van.
Waarom? Omdat het te maken heeft met een stukje bewuste consumptie. Je zegt toch ook niet: “vanaf nu ga ik alleen nog maar dingen eten die andere mensen mij aanbieden”. Stel dat iemand je de hele tijd kalfkroketten op een wit bolletje voert, dan ben je daar naar verloop van tijd toch wel een beetje klaar mee. Hoe lekker die gefrituurde ragout op z’n tijd ook kan zijn.
We worden ons steeds bewuster van wat we consumeren. We eten falafel bij de dönertent in plaats van kebab en doen boodschappen bij de Ekoplaza. Waarom doen we dit niet online?
Onze smaak veralgemeniseerd onder de invloed van commercie. Ik had het er al over in de podcast Lionel Depressie; we krijgen te vaak dingen voorgeschoteld die anderen voorgekauwd hebben.
Niet alleen op het gebied van eten, maar ook in de media, de politiek en vrijwel overal waar commerciële belangen meespelen.
Laten we voor nu de media als uitgangspunt nemen, aangezien ik hier als infloewenser schuine streep content creator schuine streep andere walgelijke term dagelijks mee te maken heb. Mannen in pakken die Senior Multi-Channel Growth Developer in hun LinkedIn titel hebben staan, bepalen wat de gemiddelde Netflixer leuk vindt om te kijken. Iets dat lekker weg moet kijken, maar tegelijkertijd niet te uitgesproken moet zijn qua textuur en smaak. Olvarit voor volwassen. Je weet wel wat die ranzige vaaloranje kant-en-klaar hapjes voor babys en Peuters.
"Ja toe maar. Daar komen de bewegende beeldjes aangevlogen. Oogjes open. Hap hap hap."- de Senior Multi-Channel Growth Developer
Kijk bijvoorbeeld eens naar de trending pagina’s van grote platforms als Youtube, instagram of Facebook. Daar is alles gesorteerd op wat nu ‘actueel’ en ‘hot’ is.
En wie bepaalt dan wat er ‘actueel’ en ‘hot’ is?
Dat zijn wij.
En wie zijn wij?
Iedereen die op deze platforms rondklikt.
Dingen die veel bekeken worden komen in een lijstjes met andere dingen die veel bekeken worden en worden daarom nog meer bekeken. Populair zijn wordt dus beloond met nog meer populariteit.
En waarom doen deze platforms dat dan?
Ik denk dat populaire shit nog populairder wordt gemaakt omdat er een grotere kans is dat de gemiddelde mens daar liever naar kijkt. En als de gemiddelde mens langer en vaker naar je filmpjes kijkt, dan wordt je platform groter en dan verdien je nog meer geld. Aandacht is zo’n beetje de valuta waar alle grote platforms op draaien.
De Amerikaanse psycholoog en socioloog had dit een paar decennia gelden al door. Dit is wat hij in 1971 over informatie en aandacht zei:
"In an information-rich world, the wealth of information means a dearth of something else: a scarcity of whatever it is that information consumes. What information consumes is rather obvious: it consumes the attention of its recipients. Hence a wealth of information creates a poverty of attention and a need to allocate that attention efficiently among the overabundance of information sources that might consume it."
Hoe meer informatie we aangeboden krijgen, hoe minder aandacht we overhouden om het actief te verwerken.
Als deze schaarse aandacht vervolgens ook nog eens verzwolgen wordt door generieke informatie, dan zijn de rapen volledig gaar. De boog van onze aandachtsspanne lubbert steeds verder uit en we krijgen voortdurend een gemiddelde voorgeschoteld. Er is geen mogelijkheid meer om een sterke eigen mening te isoleren, of om een sterk element te ontdekken in een imperfecte vorm van content. Zoiets reduceert een unieke stem tot een eenheidsworst-echo.
Alle trending lijstjes, IMDB ranglijsten, muziekhitlijsten, de Instagram explore pagina en reviewplatforms zorgen ervoor dat we langzaamaan allemaal hetzelfde worden. Dat klinkt misschien heel dramatisch, maar denk er maar eens over na. Uiteindelijk zorgt dat continue gemiddelde beeld ervoor dat we nauwelijks meer blootgesteld worden aan uitschieters. We krijgen alleen maar te zien wat we wel prima vinden, maar nooit meer iets dat eruit springt. En we hebben steeds minder tijd om te ontdekken wat ons dan wel echt prikkelt. Iets dat niet alleen maar inspeelt op onze primitieve biologische zuchten.
Net zoals het geval is in de aflevering met Miley Cyrus. Platforms worden platvorms. Alles vervlakt. Wordt smaaklozer.
Althans, dat is mijn ongezouten mening.
De algoritmes schotelen ons Rendang kroketten voor omdat ze denken dat we de Rendang van de Indo om de hoek te pittig vinden.
En da’s zonde.
Of ben ik nu de recensent geworden van de Black Mirror aflevering waar ik zelf in ben beland?