Nonchalante roekeloosheid

Laat me je een verhaal vertellen.

Mijn ouders zijn hardwerkende personen. Calvinistisch. Stabiel. Brave burgers. Scheiden hun plastic afval. Kwamen niet opdagen bij mijn musical vanwege de dood van Theo van Gogh. En lieten mij als baby met 2 tanden speklappen eten uit de magnetron besprenkeld met Aromat (lekker bezig mama haha). Alles wat mijn ouders deden, deden ze op de meest uitgesproken zorgzame manier die ik ooit heb gezien. Ze waren anders. En ze deden er alles aan om dat zo te houden.
Ik heb van hen geleerd hoe ik een rebel moest zijn. Waarom? Omdat mijn ouders - buiten hun standaard burgerlijke leventje om - deden wat de F ze wilden. En dat deden ze met een (nogal flamboyante) nonchalante roekeloosheid. Mijn vader raakte zijn zicht kwijt vanwege diabetische retinopathie en moest zijn kapsalon inclusief leven als ondernemer opgeven. Dat weerhield hem er niet van om op 43 jarige leeftijd al zijn vrije avonden op te offeren om te leren werken met demente ouderen. Hij las duizenden pagina’s met een vergrotende liniaal, zeurde nooit, deed zijn ding, en 4 jaar later studeerde hij summa cum laude af. Mijn moeder idem dito. Zij studeerde niet cum laude af, maar heeft wel al zo lang ik me kan herinneren haar eigen plan getrokken. En voordat ik me kan herinneren was dit waarschijnlijk nog erger. Ze ging van eindredacteur bij een woonmagazine naar een internationale platenmaatschappij om Gigi D’Agostino naar Nederland te brengen. En toen ze dat beu was, ging ze zonder problemen in de catering staan om broodjes gezond te maken. Ze stopten niet als het even tegen zat. Bij haar leek alles harmonieus in elkaar over te lopen. Je kon haar een symfonie laten dirigeren van een compilatie blokfluitlessen met groep 3 scholieren. Als mijn broertje en ik ziek waren, sliepen wij op een matras in de keuken van de kapsalon. Honderd procent hygiënisch was het niet. Maar als volwassene is het het schoonste wat ik ooit heb gezien. Belgen weten wat ik bedoel. Mijn ouders verweefden hun dromen naadloos met het leven van alledag.

Ik hou van deze nonchalante roekeloosheid. Zelf ben ik meer van het mijn-zucht-naar-validatie-heeft-morbide-obesitas-kamp. Ik ben nog steeds aan het afkicken van mijn verslaving aan de mening van anderen. Maar de gedachte aan de flair waarmee mijn ouders altijd door het leven zijn gegaan houdt me op de been.

Ik zou willen dat ik voor altijd terug kon vallen op de nonchalante roekeloosheid van mijn ouders. Dat alle energie die verloren gaat aan twijfel, onzekerheid, schaamte, ongeloof en zorgen, rechtstreeks in het verkennen en creëren van nieuwe mogelijkheden kan worden gepompt.

Doe. Probeer. Experimenteer. Maak het jezelf ongemakkelijk. Plan morgen datgene in wat je al zo lang ongemakkelijk maakt, maar waarover je niet kan stoppen met nadenken. Dat is iets wat ik mezelf al veel eerder mee had moeten geven.

En als het dan niet lukt, zeg je gewoon: “Lekker boeiend. Hun probleem”, en je gaat door met waar je gebleven was. Modder lekker aan.

Als mijn ouders me één ding leerden is dat niets je in de weg mag staan in het bereiken van de dingen die je graag doet. Als je iets wilt, moet je ervoor gaan. Er liggen teveel paden open om onbewandeld te laten. Mocht je verlamd raken door keuzestress, wat totaal begrijpelijk in een wereld overladen met mogelijkheden, besef dan dat hét juiste niet bestaat. Het enige dat jij kan doen is in beweging blijven. Voor je kijken en doorlopen zou de Jeugd van Tegenwoordig zeggen. Uiteindelijk zal je iets vinden. Misschien is het niet precies wat je zoekt, maar dat is oké. Uiteindelijk is het slechts een kwestie van de punten met elkaar verbinden.

Wees nonchalant. Wees roekeloos. Ben niet een sjembek dat zeurt. Anders weet je watskeburt.

Helemaal nada.


Be like this girl

P.s. "Als je iets doet, zal je er spijt van krijgen. Als je niets doet, zal je er spijt van krijgen. Het maakt niet uit wat je doet. Je zal er hoe dan ook spijt van krijgen. Kies voor datgene waar je het minste spijt van denkt te krijgen. En doe het. Chop Chop. Hobbelen noviet." - niet dat ik ooit advies geef, maar als ik het zou doen zou ik dit zeggen


Korreltjes Zout Show 004 - verslaafd aan mening anderen

004 verslaafd aan de mening van anderen

Korreltjes Zout 004

Verslaafd aan de mening van anderen

Een nieuwe aflevering over jezelf niks aantrekken van anderen. Ik wil dat mensen me leuk vinden. Jij waarschijnlijk ook. Waarom zouden we anders onze Instagrams volplempen met imago-boetserende foto’s.

Onze samenleving is volledig ingericht om onze sociale-goedkeuring-vreetzucht te temmen. Waarom zou je anders iedere dag in de file staan om weer een betekenisloze dag bij een betekenisloze baan door te brengen – waar je normaal gesproken totaal geen zin in zouden hebben?

De neem-mee-naar-huis-boodschap: kick met mij af van je verslaving aan de mening van anderen. Hoe jij over mij denkt, gaat mij namelijk niks aan. En hoe zij over jou denken, gaat jou niks aan.

Check de podcast op Spotify of Youtube


Korreltjes Zout Show - episode 3

003 niets is origineel

Korreltjes Zout 003

Niets is origineel

Een nieuwe aflevering over creativiteit, waarom niets origineel is en andere dingen die niemand anders je ooit verteld heeft.

Ben je benieuwd hoe de grootste artiesten van deze tijd aan hun inspiratie komen? Ben je benieuwd hoe ik denk over creativiteit? Hoe Zowie Zep aan zijn inspiratie? Of wil je weten hoe je door de grootste barrière van twijfel breekt?

Check de podcast op Spotify of Youtube


Korreltjes Zout Show - episode 1

002 waarom zelfhulp onzin is

Korreltjes Zout 002

Waarom zelfhulp onzin is

In de nieuwste editie van De Korreltjes Zout Show heb ik het over de zin en onzin van zelfhulp. Regelmatig loop ik tegen gefronsde wenkbrauwen aan als ik zeg dat ik een zelfhulp boek aan het schrijven ben. Als ik ze dan uitleg dat het meer een soort anti-zelfhulp boek is, kan ik bijna een McFlurry bij hun wenkbrauwen bestellen.

De neem-mee-naar-huis-boodschap: er wordt enorm veel lariekoek verkocht en er zijn veel goeroes waar je niet naar moet luisteren. Maar als je in staat bent om de onzin eruit te filteren kan het je leven ongetwijfeld verbeteren.

Check de podcast op Spotify of Youtube


De zelfhulp goeroes verkopen je lariekoek

Je wekker om half 5 zetten, boerenkool smoothies drinken, mama hatha yoga doen, geen suiker consumeren, klonten roomboter in je koffie mikken, 3 boeken per dag lezen, ochtendroutines van Jeff Bezos overnemen of iedere dag dezelfde outfit dragen; het zijn een aantal voorbeelden van dingen die succesvolle mensen doen.

Een hoop mensen op internet zullen je adviseren om hetzelfde te doen.

Al die dingen klakkeloos kopiëren maakt je echter nog geen succesvol persoon. Waarschijnlijk hoef ik je niet uit te leggen waarom zo’n ctrl+c & ctrl+v aanpak lariekoek is. Menselijk gedrag is te complex om een one-size-fits-all benadering toe te passen. Waarom zie ik dan toch zoveel mensen in dezelfde val trappen? Keer op keer..

Zorg niet dat ik mijn aangezicht eraf facepalm zoals de meneer hierboven. 

Clickbait kwakzalverij

Succes komt niet voort uit een geheime formule. Er bestaan geen shortcuts. Tenzij je een elastiekje gebruikt om een dolle schroef te verwijderen. Of naar een vast punt in de verte staart zodat mensen om je heen lopen op een festival. Of de Windows (die knop met dat vlaggetje erop) + e toetsencombinatie gebruikt om snel bij je computer mappen te komen (niet voor Apple nerds). Of je troep al opruimt tijdens het koken. Of van dat luide kamper speelgoed dat teveel lawaai maakt afplakt met wat tape, zodat je het niet  met je neefje en al uit het raam hoeft te flikkeren (je weet wel, zo’n zilveren Mercedes cabrio schaalmodel met klapdeuren die de eerste drie zinnen van het Vengaboys refrein tot in het einde der tijden herhaalt).

Wauw, ik ben net iets te bekend met al deze lifehacks. Ben ik misschien zelf ook een goero...  [cognitieve.dissonantie.kicks.in] grote gevoelige sjaak voor al deze magische handigheidjes?

Dat staat buiten kijf. Gotta love lifehacks. 

Succes gaat echter niet over het stapsgewijs opvolgen van wat handige trucjes. Als al die lifehacks daadwerkelijk zouden hebben gewerkt, was ik inmiddels al veranderd in een productiviteitsmonster van jewelste. Dan at ik post-it’s als ontbijt en las ik agenda’s voor mijn plezier.

Jammer genoeg werkt het in de realiteit niet zo. Het maakt niet uit hoeveel zelfhulp artikelen je leest in de Linda. Het maakt niet uit hoeveel hippe Influencers met spirituele life quotes je volgt op Instagram (vooral van influwensurs die wel wat weg hebben van een kruising tussen Bam Margera en Jezus). Het maakt niet uit dat je foto’s deelt van jezelf met een pofbroek in kleermakerszit op Bali. En het maakt ook niet uit hoeveel boeken van Eckhart Tolle je op je nachtkastje hebt hebt staan.

Al deze dingen zijn faciliterend in jouw ontwikkeling als persoon. Niet per se noodzakelijk of fundamenteel - net als dat strikes gooien op een bowlingbaan met van die slurven je nog geen goede bowler maken. Oké je gooit nu wel vaker strikes, maar haal ze weg, wat blijft er dan over?

Zwembad Voorlinden

Een bijzonder marginale bowler.

Met succes is het net zo.

Succes is niet een product dat je uit een snoepautomaat trekt en je op wonderbaarlijke wijze transformeert in een bewonderenswaardig persoon. Als iemand die fulltime met zelfverbetering bezig is kan ik dit beamen.

Mensen maken je dit wijs omdat ze er clicks voor krijgen en geld mee kunnen verdienen. Ze verkopen triviale bullshit, spannende zoethoudertjes die je alleen maar afleiden van constructieve doelen.

Dromenwerpers

En al die succesgoeroe’s weten dat maar al te goed. Ze zijn geen verheven entiteiten. Ook zij gaan gewoon naar de wc en produceren dezelfde output als jij. Het is echt niet alsof hun toiletten naar de geur van blauw saffier en Beyoncé ruiken als ze klaar zijn. Dat ze zichzelf wel presenteren als opperwezens die 24 karaats goudklompjes uitkakken is een ander verhaal.

Zelfhulp is ook een business waarin geld verdiend kan worden. Hoe groter het resultaat is dat jij mensen beloofd te kunnen bereiken, hoe meer ze bereid zijn om een flinke investering te maken. Het loont dus om mensen te laten geloven dat alles mogelijk is. Al deze goeroes zijn dromenwerpers die hun dromen de wereld in smijten in de hoop dat er een paar blijven kleven aan nietsvermoedende Instagram scrollers.

Daar staan ze dan, met hun spierwitte k-swissjes op een rots in Bali te springen om jou te verkondigen dat ze "zo gelukkig zijn met hun nieuwe yogaroutine van de Yogafarm”. Maar ze staan er vooral om jou te laten geloven dat zij bovengemiddeld gelukkig/succesvol zijn en suggereren dat jij dat ook kunt bereiken door hun levensstijl te kopiëren.

“Succes is een keuze,” zei een zakenmeneer ooit in een Cup-a-soup reclame. Alleen er zijn een paar goeroes die de cup-a-soup hebben vervangen door "geluk". Zij proberen mensen hun ‘beproefde’ lifestyle te verkopen richting gegarandeerd succes en geluk.

Neem een voorbeeld van een Guru uit Nederland die ‘civilization’ wil ‘upgraden. Voor het schamele bedrag van €2.000,- per evenement kan ook jij verlicht en vol zelfvertrouwen door het leven gaan. 


"En nu lieve mensen, zal ik zweven! Doe je ogen maar even dicht en de camera's uit."

Ik denk dat principe simpel is: mensen houden niet van volwassen zijn en hij belooft ze verlossing. Sommigen mensen zijn zo wanhopig op zoek naar suikerspinnen, eenhoorns en regenbogen dat ze wat dan ook betalen om te leven in de bubbel van iemand die claimt een overkoepelende oplossingen gevonden te hebben. 

Ik moest een beetje hieraan denken. Een ander vorm van spirituele verlossing van het systeem, middels een baanbrekend proces van anti-esoterische verlichting...


Oh verlichte volgeling, gun jezelf een medaillon om geweerd te zijn tegen de chemtrails waarmee overheden jouw gedachten proberen te sturen

Nou zal je denken: wat is dan het probleem? Laat die mensen lekker gelukkig zijn met z'n allen. Leven en laten leven. Laissez fair. Maar wat nou als de bubbel waarin deze mensen leven barst en ze zonder copingsmechanismen overgeleverd zijn aan de harde realiteit? 

Zowie Zep - the NEW27 year old millennial succes guru

Disclaimer: ik wil hier niet direct een parallel trekken tussen coaches en verlichte goeroes. Het enige waar ik mensen op wil wijzen is om hun kritische denkskills te blijven gebruiken. Er bestaan geen magische oplossingen. Zelfs niet als je met wat esoterische en verdraaide psychologische/boeddhistische concepten aan elkaar plakt, om die vervolgens te presenteren als een makkelijke weg tot verlichting. Hoe charismatisch mensen ook kunnen zijn: wees skeptisch zodra je grote bakken met geld ziet. 

Persoonlijk word ik gek van de 27 jarige homo millennialissen die hun levensadvies online plempen. Vooral diegenen die alles vanuit hun N=1 wereld benaderen, waarin ze advies van anderen herkauwen over onderwerpen waar ze totaal geen ervaring mee hebben.

Ik ga hier overigens niet de hypocriet uithangen. Geen zorgen.

Ik beschik over genoeg introspectief vermogen om in te zien dat het logisch is om mij ook onder deze groep te scharen. Ik ben per slot van rekening 27 jaar en ben verre van een verlichte entiteit vol pure energie. Buiten dat ik mijn best doe om lekker te ruiken en sporadisch ga sporten (niet in die exacte volgorde overigens), word ik ook dagelijks wakker met een zenuwinzinking van mijn wekker en McDonalds caramel frappucino cravings*.

*Dat laatste is overigens 465kcal aan puur geluk. Als er iets in de buurt komt van verlichte spiritualiteit is dat het wel. Gebruik de coupon code: ZOWIEDUBBELEONDERKINZEP69 voor korting en een grotere kans op Type II diabetes.

Laat me je vertellen over hoe mijn leven verder is - dat van iemand die in de ogen van sommige mensen in hetzelfde rijtje als de mensen hierboven kan worden geschaard. Ik heb ervoor gekozen om mezelf op een rare influency manier aan jullie te presenteren met van die foto’s met zo’n mooie wazig achtergrond en een kwartier aan visuele aanpassingen in lightroom, dus waarom zou ik jullie dan ook niet de modder achter alle schone schijn laten zien.

Ik ga jullie laten zien waarom ik bij tijd en wijle wanhopiger ben dan een flirtende Brock in Pokémon

Ook ik zie op momenten het leven totaal niet meer zitten. Ik zit doordeweeks ook wel eens om 11 uur ‘s ochtends (doe ik expres zodat ik wel kan zeggen dat ik in de ochtend begonnen ben) pas achter mijn bureau, nadat ik een pizza voor mezelf heb klaargemaakt als ontbijt. Hoewel ik mijn kont eraf werk, ben ik allesbehalve 100% productief. Mijn productiviteitsniveau neigt eerder naar 70% van je tijd verspillen en alles inhalen in de tijd die over is. 5 van de 7 dagen in de week voelen nou eenmaal vaak een beetje als forgettable wednesdays - een beetje marginaal.

Bijna net zo marginaal als jouw bowling skills (zonder banden dan hè).

Om de zoveel weken sta ik ook wel eens voor de spiegel te balen. Dan sla ik een diepe zucht en vraag ik me af waarom mijn dieet/sportregime één grote jojo-cyclus is. Serieus, iemand met bipolariteit kent nog minder ups en downs dan mijn motivatie. 

Soms doe ik weleens opdrachten voor andere bedrijven. En dat is ook weleens kut. Ik vind namelijk niet al het werk wat ik doe leuk. Verrassing!

Voordat ik met Zowie Zep begon had ik ook niet echt iets waar mijn passie lag. Iets waar ik de energie van kreeg om in de ochtend voor op te staan. Iets om voor te leven.

Eerlijk gezegd denk ik dat passie tegenwoordig meer wegheeft van een mode accessoire dan een roeping. Wetenschappelijk bewijs heb ik niet, maar ik denk dat er weinig mensen zijn gemaakt om één enkele passie of roeping te hebben. 

Om eerlijk te zijn denk ik dat veel mensen een puinhoop zijn. We modderen allemaal maar wat aan. En dat is oké. Dat is onderdeel van ons mens zijn.

Mensen weerspiegeling troebel water

"Succes najagen is geen keuze, maar voor idealiserende kneuzen""

HA! Zo’n titel verwacht je niet bij een zelfhulp goeroe hè?! Dat komt omdat ik dat niet ben. Ik ben wel een psycholoog en hooguit een zielenknijper. Een goeroe daarentegen dekt de essentie van mijn persoon niet.

Natuurlijk laat ik mezelf ook weleens verleiden om jullie over de kleine dingen te laten stressen. Puur omdat ik denk dat dat beter gelezen wordt. Maar uiteindelijk ben ik er hier om jullie van wortels te laten houden en door de modder te laten kruipen. Niet om je achter Netflix te zetten met een Happy Meals.

Geen idee hoe hypocriet het is om een schrijver van spirituele boeken te quoten, maar hier komt ie:

“Telling the truth and making someone cry is better than telling a lie and making someone smile.” - Paulo Coelho

Advies geven is moeilijk. Ik probeer altijd zoveel mogelijk onderzoek te doen naar een onderwerp, maar waarschijnlijk ken ik je niet en heb ik totaal geen idee hoe relevant een suggestie voor je is.

“Oké, advies is kut. Dat begrijpen we nu Zowie Zep. Heb je nog iets praktisch, actiegerichts en constructiefs te melden naast al dat gerant en gezever?” - jij

Jouw feestje: Ik zou je kunnen adviseren om werk te kiezen dat vaker leuk is dan niet leuk, of om je te omcirkelen met mensen die succesvoller zijn dan jij, of goed te zorgen voor de mensen om je heen. Het punt is dat alleen jij kan bepalen of deze dingen ook voor jou belangrijk zijn. Ga op zoek naar de metrics die succes en geluk voor jou definiëren. Doe dingen. Experimenteer. Ga op je muil. Sta op. Ga weer op je muil. Stof jezelf af en probeer het opnieuw.

Ik kan dat niet voor je doen, Dr. Phil kan dat niet voor je doen, Gary Vaynerchuck kan dat niet voor je doen en zelfs the magnificiant and all mighty queen Oprah kan dit niet voor je doen.

Succes en geluk komen in vele soorten en maten. Het is voor iedereen anders. Er zijn geen magische formules. Jouw missie is om uit te zoeken wat voor jou werkt. Kijk hoe je de beste versie van jezelf kunt zijn. Probeer iedere dag een betere versie van jezelf te zijn. Alleen jezelf. Hoe klein ook. Ga op je bek. Ben geen drilsergeant voor jezelf als het niet lukt. Fouten bestaan niet. Alles wat niet goed gaat, geeft je de mogelijkheid om het de volgende keer beter te doen. En kijk vooral niet naar anderen.

“Il faut cultiver notre Jardin,” zei Voltaire ooit.

Het gaat erom wat werkt voor jou, en alleen jij kan het laten werken. Jezelf conformeren naar iemand anders zijn ideaalbeeld is een recept voor ellende. 

Doe wat binnen jouw mogelijkheden ligt om verandering en verbetering in de wereld te brengen die jij wilt zien. Het kan geen kwaad om groot te dromen, maar laten we eerst klein beginnen: met onze eigen tuin.

Het leven is te kort om jezelf te omringen met lariekoek dat op het eerste gezicht geweldig lijkt, maar je leger achterlaat dan je browser geschiedenis als je vriendin op je laptop wilt kijken. Vraag je vriendje maar wat ik bedoel. 


Waarom incompetente mensen succesvoller zijn dan jij

Vroeger leek je altijd te denken dat er een moment kwam waarop je écht volwassen was en kon zeggen: “nu ben ik ouder en snap ik eindelijk hoe de wereld in elkaar zit”.

Naarmate je ouder wordt lijkt de wereld steeds meer een rotzooitje te worden. Langzaamaan bekruipt je het besef dat iedereen maar wat doet. Letterlijk niemand heeft een flauw benul van wat ze aan het doen zijn. Of dat nou in relaties, op je werk of met levensovertuigingen is. Iedereen moddert en rotzooit maar wat aan. Mensen doen maar een dotje.

Op allerlei plekken lopen er mensen rond die geen flauw idee hebben waar ze mee bezig zijn. Aan de buitenkant doen ze alsof ze alles weten, maar zodra je dieper gaat vragen merk je dat er zoveel twijfel zit.

Waarom durft niemand te zeggen: “Ik modder ook maar wat aan.”

Museum Voorlienden lachspiegel selfie
"De Schreeuw in lachspiegel" - Zowie Zep 2019


Bij ieder stuk dat ik schrijf heb ik het idee dat ik vroeg of laat door de mand zal vallen. Als ik artikelen online vlam ben ik bang dat er iemand in de comments tevoorschijn komt die zegt: “allemaal heel leuk en aardig Zowie Zep, maar je hebt één fundamenteel dingetje over het hoofd gezien. Hier klopt geen kont van. Sukkel.”

Er is altijd die ongefundeerde twijfel met betrekking tot je eigen kunnen. Dat er ieder moment iemand op kan staan die zegt dat ik allejezus veel uit mijn nek aan het lullen ben.  

En natuurlijk doe ik gewoon mijn huiswerk. Ik besef dat ik meer weet dan de gemiddelde Nederlander. Minimaal de dingen waar ik over schrijf. Dat is geen misplaatste arrogantie, maar logisch aangezien ik vrijwel al mijn tijd besteed aan het begrijpen van de menselijke psyche.

Bovendien kan ik mezelf geruststellen met de gedachte dat ik sowieso de mensen kan helpen die er nóg minder van weten dan ik. Én dat ik het doe vanuit de beste intenties. Dat is ook iets waard.

Het gevoel dat je niet genoeg bent

Desalniettemin is het niet fijn om het idee te hebben dat je ieder moment door de mand kan vallen. Imposter syndrome noemen ze dat. Het is een psychologisch verschijnsel waarin iemand ervan overtuigd is dat hij vroeg of laat wordt ontmaskerd als “fraudeur”. Dat wat hij niet bereikt niet verdiend is. Zelfs als er substantieel bewijs is dat ze iets terecht verdiend hebben. Veel succesvolle mensen hebben er last van. Ik ook.

Imposter syndrome Venn diagram

Soms hebben we een vaardigheid die ons zo makkelijk afgaat, dat we het idee hebben dat het niets voorstelt. Dus als we het presenteren als iets waardevols, zijn we bang om door de mand te vallen, omdat we het idee hebben dat we anderen voor de gek houden.

Ook al doen deze mensen alles goed, alsnog blijven ze ervan overtuigd dat ze hun succes niet verdienen. Ze wimpelen het af als dom geluk, timing of het tricken van anderen door ze te laten denken dat ze slimmer zijn dan ze daadwerkelijk zijn.

Als je makkelijker in grafieken dan in Venn-diagrammen denkt, zou je het zo kunnen visualiseren:

Imposter syndrome grafiek

Bij mensen met het imposter syndrome ligt de zelfperceptie van hun kennis een stuk lager dan de werkelijke kennis die ze van een onderwerp hebben


In de 27 jaar dat ik op deze aardbol rondwaggel, heb ik empirisch waargenomen dat er een sterke correlatie bestaat tussen kennis en bescheidenheid*. Mensen die 10 minuutjes op Google rondklikken, denken alles uitgedokterd te hebben. Terwijl mensen met Ph.D.s en decennia aan ervaring nog steeds met hun handen in het haar zitten omdat ze denken het niet te snappen.

*In de wetenschap is het empirisch bewijs minder sterk aanwezig. Het imposter syndrome is zo sterk verwikkeld met een laag zelfvertrouwen en angst dat het moeilijk is om het als een losstaand fenomeen te zien. Je zou het kunnen zien als een minder gestigmatiseerde en hippe term voor mensen met een een laag zelfbeeld en angst. Desalniettemin is de term imposter syndrome een stuk herkenbaarder voor veel mensen. Laten we het daarom niet lastiger maken dan het al is.

Vergis je niet, ik ben niet in staat om op basis van hoe iemand eruit ziet uitspraken te doen over zijn IQ. Ik ben niet Jomando (Jomanda + ) die op wonderbaarlijke wijze  gedachten kan lezen en ik buig alleen lepeltjes omdat ik te gulzig begin met eten voordat m’n bak Ben en Jerry’s ijs ontdooid is. Wat ik wel opmerk is dat de mensen waar ik tegenop kijk - als in; mensen die in mijn optiek intelligent overkomen - vaak verscheurd worden door twijfel.

Terwijl de mensen die zich terecht zorgen zouden moeten maken, omdat ze dingen beweren waarvan ik denk “hmm, weet je wel zeker dat je dit met iedereen wilt delen,” er heilig van overtuigd zijn dat hun visie de shit is. En dan heb ik het over echt dé shit - als in de meest coole awesome superpik zijn die deze planeet ooit gekend heeft.

Van mij mag je het lidwoord weghalen. Dan tref je de essentie beter.

Het gevoel van anderen dat ze meer dan genoeg zijn

In de psychologie spreken we van het Dunning-krugereffect. Ik vind dit persoonlijk altijd een prachtig verschijnsel; er zijn dus incompetente mensen die door hun eigen incompetentie niet over het metacognitieve vermogen beschikken om hun eigen fouten in te zien. Ze overschatten voortdurend hun eigen kunnen en verkeren in de chronische waan dat ze geweldig zijn, terwijl ze dit dus eigenlijk totaal niet zijn.

Het staat ook wel bekend als mount stupid. Als je de curve bekijkt denk je aan het begin van je competentieontwikkeling dat je heel slim bent. Dan sta je bovenaan de berg lekker interessant te doen met al je kennis. Maar eigenlijk weet je op dat punt nog niet zoveel. Vervolgens donder je van de berg af, de afgrond in. Je komt erachter dat je véél minder weet dan je dacht. En vervolgens is het de bedoeling dat je vanuit daar weer vertrouwen opbouwt in je eigen kennis.

Mount Stupid

Jammer genoeg blijven er veel mensen bovenaan mount stupid hangen, omdat ze denken de top al bereikt te hebben. Zij hebben niet door dat er meer is en verkeren in de veronderstelling dat ze alles al weten.

Mount Stupid & Dunning-Kruger effectzone

“Mensen weten niet wat ze niet weten.” - doordenkertje

"Intelligentere" mensen daarentegen beschikken wel over dit besef. Zij zien in dat ze in absolute zin best wel weinig weten en zijn daar nogal gefrustreerd over.  Ze zijn een expert en juist daarom weten ze hoe weinig ze weten.

"Hoe meer je weet, hoe minder je weet."- doordenkertje van Socrates

Als je dit eeuwenoude doordenkertje in een Mondriaanesque grafiek zou willen visualiseren, zou het er zo uitzien:

Dunning-Kruger effect grafiekNiet zo stiekem gejatte grafiek van De Correspondent

Natuurlijk is de grafiek hierboven geen keiharde wetenschap, maar er valt iets voor te zeggen.

Hoe vaak zijn het niet de deskundigsten onder ons, die nog veel meer willen weten voordat ze iets met zekerheid durven te beweren. Ze zouden nog veel meer ervaring op willen doen voordat ze het aandurven om een groot project op poten zetten. Ze zouden nog veel meer zelfvertrouwen op willen doen voordat ze hun dromen najagen. En de zogenaamde 'experts' weten een beetje en doen vervolgens alsof ze het wiel opnieuw uitgevonden hebben. 

Behoor jij tot de eerste groep mensen? Die nog steeds wachten tot ze volledig uitgerijpt zijn, klaar om het podium te pakken.

Wat nou als dat ‘alwetende’ en ‘uitgerijpte’ punt nooit komt? Dat we eindelijk volwassen genoeg zijn en nog steeds overladen worden met twijfel. Wat nou als we niet rijper worden dan de eetrijpe avocado’s bij de Appie - een punt waarop er op onze verpakking eindelijk staat dat we ‘eetrijp’ zijn, maar mensen een notenkraker nodig hebben om ons op te eten.

0 op de 10 tandartsen raden eetrijpe avocado’s van de Appie aan: die krengen zijn net zo tandenbrekend hard als deze vruchtenkauwgompjes

De standaard reactie van veel mensen is om dan maar niks te gaan doen. Zo verlamd door twijfel dat je geen actie onderneemt. Dan kan je immers ook niet op je bek gaan. Maar als de eetrijpe betonavocado’s bij de Appie in staat zijn om voor €3,07 over de toonbank te glijden, ben jij ook in staat om jouw onrijpe ‘ik’ op een aantrekkelijke manier te etaleren. Ook al ben je van binnen nog niet helemaal rijp, op je sticker staat eetrijp. Maak daar gebruik van.

Competence-me

We hebben daarom een ander criterium nodig om onze bekwaamheid te toetsen. Iets waardoor we los kunnen raken van onze twijfelgevoelens en in actie kunnen komen. Geen competentie, maar competence-me.  

We moeten onze kijk op onze eigen kennis herdefiniëren.

Jouw criterium voor competentie is niet dat je in absolute zin te weinig weet. Dat is namelijk gewoon zo. Iedereen weet te weinig. Dat zijn facts. Beter ga je daar gewoon mee dealen.

Onze relatieve kennis is veel interessanter. Jij weet net iets meer weet dan de andere persoon die er anders over zouden gaan vertellen, als jij het niet doet. En dat is funest, aangezien je dan alleen maar stemmen hoort die die twijfel niet hebben en er wel over gaan vertellen en onschuldige mensen indoctrineren met hun boude uitspraken en ons totale wereldbeeld domineren met hun ongesubstantieerde lariekoek totdat we eindigen in een totalitaire dictatuur waarin we voor altijd gemalen cornflakes door een mini rietje moeten eten omdat we niet deel willen nemen aan Mama Hatha yoga sessie begeleid door ASMR geluiden.

Zowie Zep voorlinden dramatischDun, dun dunnnnn… Ging ik weer. Mr. Melodrama ?

P.s. zo zou ik eruit zien als jullie onderdanen overgeleverd waren aan mijn dictatorschap.

Zowie Zep dictator

Dat is ook precies de reden dat ik begonnen ben met schrijven. Omdat om mij heen allerlei mensen opstonden die dingen verkondigden waarvan ik mijn aangezicht plat facepalmde. “Als jij het niet doet, gaan anderen het doen en die doen het vaak veel slechter dan jij.” zei ik tegen mezelf. “Power to the just-above-average people!

Ik ben echt niet de meest heldere geest van deze tijd, maar ik ben best wel in staat om mensen een perspectiefwisseling en meer bewustzijn te bieden. Er zullen ongetwijfeld mensen zijn die meer van psychologie afweten dan ik. Anderzijds zijn er ook mensen die minder weten en die ik met mijn kennis vooruit wil helpen. 

Al slaag ik er minimaal in om de sociale norm te corrigeren als deze weer uit zijn nek lult, dat zou al voldoende voor me zijn. En met de sociale norm bedoel ik mensen die weinig twijfel ervaren en maar in het wilde weg ongefundeerde stierenstr*nt beginnen te brullen. Een tegengeluid bieden in een markt verzadigd met mensen die het claimen weer een gouden ei ontdekt te hebben.

Samengevat: twijfelen aan wat je denkt of gelooft is goed. Vooral blijven doen. Anders kom je nooit verder dan waar je nu al bent. Maar er moet ook sh*t gedaan worden. Goede sh*t. Shit die zijn lidwoord waard is. Dé shit.

We mogen niet verlamd worden door onzekerheid, want dan gaan mensen die doen alsof ze het doorhebben er met alles vandoor. Overschatting van zelfcompetentie moet niet de norm worden in Nederland. De twijfelachtige reputatie van twijfel is onterecht; het is niet beter dan niet-twijfelen, maar ook zeker niet slechter.

Dus, de volgende keer als iemand claimt precies te weten hoe het zit, wat is dan jouw reactie?

  1. uit je sokken geblazen worden door hun unieke ongeëvenaarde intellect
  2. op Wikipedia kijken wat het Dunning-krueger effect is en hem van Mount Stupid afschoppen 

We moeten stoppen met onze eindeloze zelfkritiek, chocken op meest ongemakkelijke momenten en kansen opgeven voordat we het überhaupt geprobeerd hebben. Als we dat wel blijven doen, slaan we gegarandeerd een modderfiguur in de dingen waar we goed in zijn en waar we van houden.

Laat jezelf niet ontsporen door quasi-deskundige roeptoeters die met hun kin hoog en vinger in de lucht staan. Er moet ook ruimte blijven voor competente twijfelaars. Die mogen er ook zijn. Net als de niet-twijfelaars.

Ik denk dat we daarmee de wereld een stukje beter kunnen maken.

Al twijfel ik nog wel een beetje. Laat daar geen twijfel over bestaan.

Life is like an elevator ride

It has its ups and downs
It can take you to new heights
Or drop you to rock bottom

People join you for some or all of the ride.
You have to stop to let some people off

It sometimes feels confining
Or even somewhat scary
And sometimes you may get stuck

Be careful not to overload it
You should know what to do in an emergency

Expect a few embarrassing moments 

There are awkward conversions with strangers,
Fun times with others, and quiet times by yourself.

Be open to whatever happens and enjoy the ride,
Knowing at the end of the day that you are not the one in control

 

Disclaimer: de wetenschap is continue in ontwikkeling, net zoals de manieren waarop er onderzoek wordt gedaan in de psychologie. Niets is zo complex als het leren begrijpen van menselijk gedrag. Vooral in een wereld die continue verandert. Sommige van de uitspraken in dit artikel maken onderdeel uit van een groot debat dat momenteel tussen sociale wetenschappers gevoerd wordt, over de robuustheid en repliceerbaarheid van bevindingen. Ik, Zowie Zep, zal jullie altijd op de hoogte houden als er nieuw bewijs boven water komt. Als je zelf nog opmerkingen hebt of nieuwe informatie waarvan je het gevoel hebt dat het toegevoegd moet worden, laat het me dan weten via info@zowiezep.nl. Laten we de wetenschap allemaal een beetje beter maken. Stapje voor stapje.


Korreltjes Zout Show - episode 1

001 Zout op je eten voor het proeven (pilot)

Korreltjes Zout 001

Zout op je eten voor het proeven (pilot)

Ik vertel in deze pilotpodcast over waarom zout op je eten voor het proeven net zoiets is als een mini sokje kopen voor je overgebleven staartbeen. Dat zeg ik niet precies overigens, maar het gaat erom dat ons brein soms draait op  achterhaalde evolutionaire software. En daardoor doen we soms overbodige domme dingen.

Heuristieken zijn handig. Als we bepaalde patronen in ons gedrag automatisch vertonen, hoeven we onszelf niet meer te motiveren. Omdat het een automatisme wordt. Kijk bijvoorbeeld naar diëten. Zodra jij automatisch een bak kwark pakt in plaats van een kroketbroodje, hoef je jezelf niet te motiveren iets gezonds te pakken.

De neem-mee-naar-huis-boodschap: zorg voor heuristieken, want dan kun je lui worden. Maar niet te lui. Je leven hoeft niet in een dubbele onderkin te veranderen.

Check de podcast op Spotify of Youtube


Een Nederlands woord voor 'entitlement' is er niet, maar we zijn het wel

tl;dr: entitled zijn is onzin. Niemand heeft het recht om zichzelf enorm belangrijk te vinden zonder daar iets voor te hoeven doen. En al helemaal niet als het ten koste gaat van anderen. Iedereen is even belangrijk / onbelangrijk. Bovendien staat het je groei op de lange termijn in de weg. Jezelf verschuilen voor problemen achter een laag van schijnzekerheid is geen constructieve manier om zelfvertrouwen op te bouwen. Je eigenwaarde ontleen je niet alleen uit positieve dingen. Juist door je problemen te erkennen kun je jouw leven verbeteren.

Sommigen mensen voelen zich ‘entitled’. De Van Dale heeft er nog geen goed Nederlands woord voor, maar het zijn mensen die het gevoel hebben dingen te verdienen zonder er iets voor te hoeven doen. Het zijn de 45-jarige mannen die voordringen bij een H&M kleedhokje, treinreizigers die via de 1e klasse de 2e klasse coupé enteren in de spits, en de individuen die stug met zijn tweeën naast elkaar blijven lopen op de stoep als ze een tegenligger passeren. En wat denk je van ‘aanmodderexperts’ die anderen willen helpen beter te leven, terwijl ze pas 27 jaar oud zijn en nog vrijwel niets substantieels bereikt hebben in hun leven.

Oh, wacht… Volgens mij liet ik met iets te ver meeslepen in mijn enthousiasme.

Dit zijn slechts enkele specifieke voorbeelden die ik afgelopen week mee heb gemaakt. Daarmee is de kous echter nog niet af.

Iemand die een geweldig leven wilt leiden zonder opofferingen ervoor te willen maken? Entitled. Iemand die bakken met geld wilt verdienen zonder ervoor te willen werken? Entitled. Iemand die op handen en voeten gedragen wilt worden door iedereen zonder iets voor anderen te willen doen? Entitled.

Moet ik doorgaan?

Heavily entitled individual

Neuj, daar wordt niemand wijzer van. Er zijn genoeg voorbeelden te bedenken van mensen die zo gefixeerd zijn op hun eigen leven en vooral hoe geweldig het is, dat ze in een chronische waanvoorstellingen verkeren. Een wereld waarin ze denken speciaal te zijn en recht op dingen te hebben.

In bepaalde gevallen neemt dit dermate zorgwekkende vormen aan. Sommige entitled individuen blijven zichzelf net zolang herinneren aan hoe geweldig ze zijn, totdat het in een zelfvervullende profetie verandert - ze gaan daadwerkelijk in hun eigen ingebeelde 'geweldigheid' geloven.

Een [quote] handig [/unquote] bijproduct van entitlement vind ik het blinde zelfvertrouwen dat ermee gepaard gaat. Dit zelfvertrouwen kan aantrekkelijk zijn voor anderen. Zeker als ze iemand nog nauwelijks kennen. Het kan ook aanstekelijk werken. Entitled mensen lijken vaak heel goed te weten wat ze willen - een eigenschap die veel minder entitled personen bewonderen. Door om te gaan met mensen die zo in zichzelf geloven, kan jij meeliften op hun onverwoestbare bubbel van zelfvertrouwen.

"Door de ogen van een krab kunnen vissen vliegen." - de Mr. Miyagi in mij

Dat is gevaarlijk. Want zodra je rond gaat lopen met het idee dat je geweldig bent, zonder dat je ooit geweldige dingen doet, leef je in een sprookjeswereld. Eentje waarin je niet schrikt van je dubbele onderkin als je switcht naar de front camera van je telefoon, maar begint te masturberen. En de mensen die in jouw narcistische bubbel geloven, sleur je mee de afgrond in als collateral damage.

De vraag is namelijk niet of jouw bubbel ooit klapt, maar vooral wanneer.

Entitled mensen zijn niet in staat om eerlijk en open-minded naar hun eigen problemen te kijken, waardoor ze niet in staat zijn om hun leven te verbeteren op een duurzame en betekenisvolle manier. Alle goede dingen in hun leven, komen voort uit hun eigen geweldig acties. En alle slechte dingen? Die worden veroorzaakt door anderen.

Er zijn twee mogelijkheden waarop mensen op hun gedrag reageren:

  • bevestigingen van hun superioriteit
  • ontkennen van hun (ingebeelde) superioriteit

Zolang hun superioriteit een onschendbare status heeft in de ogen van anderen is er niets aan de hand. Maar zodra je hun superioriteit in twijfel trekt of tegen ze ingaat, wordt je afgeserveerd als een jaloers persoon.

Uiteindelijk is entitlement geen houdbare strategie. Vroeg of laat zal de realiteit niet meer geserveerd worden op een glimmende 24 karaats schaal. Het zal rauwer op je dak vallen dan een dolend stukje kip onder de verwarming van een dönertent. Het leven bestaat niet alleen maar uit rozengeur en maneschijn. Soms is het de geur van zwoksels in een grijs gemeleerd t-shirt op een snoeihete zomerdag

Je verschuilen voor je problemen achter een gewaad van imaginair succes is geen lange termijn strategie. Je ware zelfvertrouwen en een constructief gevoel van eigenwaarde ligt hem in het erkennen van zowel je goede als slechte eigenschappen.

Iemand die in staat is om introspectief naar zijn eigen gedrag te kijken, weet dat hij niet perfect is (ook jij niet sheriff. AIVD is watching you. Plak de front cam van je pokkie voortaan ook maar af). Dat hij ook iemand is met zijn beperkingen. Iemand die ‘vergeet’ de bril omhoog te doen als hij staand plast en het vervolgens met een wc-papiertje af moet deppen *bloos*.

Voordat je iets kunt verbeteren, moet je eerst inzien wat je verkeerd doet. Je kunt pas stoppen met opscheppen, als je weet dat jij - net als iedereen - maar wat aanmoddert. Je kan niet op eigen benen leren staan als je niet doorhebt op hoeveel mensen je leunt. En je weet pas wanneer je moet stoppen met egoïstisch zijn, als je inziet dat je anderen verwaarloost.

Entitled mensen beschikken echt niet over de eigenschap om kritisch op zichzelf te reflecteren. Ze leven in een permanente staat van ontkenning.

Het is niet allemaal goud dat er blinkt. Vertel dat maar aan mister Smeagol hierboven die kijkt alsof ie net de ring heeft gezien. 

https://www.youtube.com/watch?v=NK2FqPNIT_U

Behalve bij Trinidad James.

Om even in de winterse metaforen te blijven wil ik toepasselijk afsluiten. In deze tijd van het jaar is het koud en ligt alles bedolven onder een dikke laag sneeuw. Maar zodra de eerste zonnestralen door het wolkendek sijpelen, zal de sneeuw verdwijnen en komt alles daaronder weer tevoorschijn. 

De vraag is dan ook niet of het ooit zomer wordt. Belangrijker is hoe dik de modderlaag is die straks boven komt drijven. 

“Het is makkelijk om te denken dat je de shit bent, als je voortdurend met je hoofd in een toiletpot leeft.” - Uw locale aanmodderexpert


Verdwaalde influencer bij bruggetje

De 66-dagen-geen-negativiteit challenge (voor mensen die niet van challenges houden)

tl;dr: Wil je de weten hoe een siliconen polsbandje kan helpen om positiever tegen jezelf te praten en te voorkomen dat er kleverige nare gedachten in je hoofd rond blijven spoken? Dan wil ik je uitnodigen om achter de wetenschappelijke magie van nieuwe gewoontes te komen. Hoe kan je jezelf aanleren om positiever in het leven te staan en minder negatief te denken. Dat is waar ik het over wil hebben op deze winterse vrijdagmiddag. 

Als broer van een beginnend trompettist leerde ik al vrij snel het verschil kennen tussen muziek en lawaai. Mijn broertje raakte geïnspireerd door de tranenopwellende klanken van Kyteman met Sorry. Als je wilt weten hoe je met één koperen voorwerp 3000 mensen stil kunt krijgen moet je bij Kyteman en zijn Bugel aankloppen. Ik kan dat nummer niet luisteren zonder dat mijn onderarm in een kaalgeplukte kippenpoot verandert.

Ik zou het verschil tussen lawaai en muziek uit kunnen leggen door te zeggen dat Kyteman muziek maakt en mijn broertje... nou ja, die had er veel plezier in. Dat dekt de lading echter niet. Om dit verschil goed uit te leggen komt er een ingewikkeld stukje wetenschap om de hoek kijken.

Technisch gezien zijn muziek en lawaai precies hetzelfde; beiden worden gecreëerd door geluidsgolven die onze trommelvliezen bereiken. Muziek is echter een specifiek soort lawaai dat aan bepaalde regels voldoet waardoor het op een andere manier met ons brein interacteert.

Als ik jou het geluid zou laten horen van je leraar Wiskunde uit de 1e klas, een stofzuiger, of piepende ventilator, dan zou je dat de volgende allang vergeten zijn (behalve misschien de  koffie adem die gepaard gaat met de bromstem van je leraar Wiskunde. Zoiets achtervolgt je in je nachtmerries). Als ik jou echter Despacito of The Ketchup Song zou laten horen dan zou je het letterlijk de komende 3 jaar niet meer uit je hoofd krijgen.

Huts a niffauw! 

Er bestaat een duidelijk verschil tussen een goed uitgedacht stuk muziek en jouw twee huiskatten die om 3 uur 's nachts het enige rinkelende voorwerp in huis hebben gevonden. Met name dat laatste komt min of meer neer op de gemiddelde brei die ons brein dagelijks aan ons voorschotelt.

Het brein herinnert muziek, maar vergeet lawaai. Net zoals het brein sommige dingen onthoudt en andere dingen vergeet. Vaak vergeten we de positieve dingen over onszelf en worden we continu door ons brein herinnerd aan wat we niet goed doen.

Een goede strategie voor persoonlijke groei is vergelijkbaar met muziek. Als je persoonlijke groei goed aanpakt kan je een handjevol willekeurige situaties pakken en eruit halen wat echt belangrijk is. 

Net zoals je bij series een editors cut hebt, zou je dat voor je eigen 'ik'  ook moeten hebben. Soms worden letterlijke hele scenes of karakters uit een serie gehaald puur en alleen omdat ze niets bijdragen aan het verhaal.

Je capuchon optrekken alsof je een ASOS.com model bent, voegt ook niks toe aan het verhaal Zowie Zep

Laten we Star Wars als voorbeeld nemen. Stel dat de film ging over een Jedi genaamd Luke Skywalker die samen met de rebellenalliantie strijdt tegen de snode plannen van Darth Vader, maar tegelijkertijd zien we Luke naar de sportschool gaan, aardappels koken, de haren uit het doucheputje halen, fifa spelen en studeren voor zijn lightsaber tentamens.

Wat zou er dan gebeuren? Daar zou niemand zijn Netflix abonnement aan verspillen. Mensen zijn nou eenmaal evolutionair zo ingericht dat we zo efficiënt mogelijk met onze energie omgaan. We houden niet van verspillen. Iedere onduidelijk boodschap eist kostbare energie op die we beter aan iets anders kunnen besteden.

Waarom creëert je eigen brein dan zoveel lawaai?

Dat komt omdat het niet eens doorheeft dat het lawaai maakt. Ons brein vertelt ons onbewust al deze negatieve verhalen omdat het denkt dat ze ons daarmee uit de problemen houden - en daarmee onze kostbare energie niet verspillen.

https://www.instagram.com/p/Bs8Dvc0gk0V/

Andere negativitijd

Vanwaar al die negativiteit? Hoe komt het dat onze Hollandse breinen zo graag zwartkijken? (en dan heb ik het niet alleen over de intocht van Sinterklaas)

Om die vraag te beantwoorden, moeten we terug naar ons voorouders. Stel dat jij een verschrikkelijk optimistische prehistorische pik bent. Onbezorgd struin je de Savanne af. Wat een heerlijke tijd om te leven denk je bij jezelf. Wat ben ik dankbaar om dit alles mee te mogen maken. 

Op een dag loop je met je speer over het tropische met gras begroeide landschap. Je haalt een keer diep adem en scant de omgeving op je gemak. Aan de rechterkant valt je oog op een leeuw. “Wauw, wat een majestueus beest.” denk je bij jezelf. “En kijk die manen. Zou hij argan olie uit Marokko gebruiken?”. Misschien kan hij je van wat handige lifestyle tips voorzien. Je bent een influencer en je haar is nogal droogjes de laatste tijd. Het heeft zijn glans verloren. Je besluit om op het beste beest af te stappen om eens een vriendelijk praatje te maken.

Helaas wordt je meteen verscheurd. Leeuwen hebben het namelijk niet zo op mensen die hun manen van dichtbij komen bewonderen.

Verstoppen voor de leeuwen in de sneeuw met mijn camouflage muts en K-swissjes (not sponsored)

Om niet ten prooi te vallen aan goede bedoelingen, zijn wij als mensen daarom uitgerust met een efficiënt beschermingsmechanisme. Voor het grootste deel van de menselijk geschiedenis was een pessimistische instelling handig . Zo'n worst-case-scenario insteek was handig om te overleven. En overleven impliceerde dat je een grotere kans had om je genen door te geven. Negatief zijn was dus adaptief. 

Nu, een paar duizend jaar later, beschikken we over vrijwel hetzelfde DNA als onze voorouders op de Savanne. Dit genetische materiaal voorkwam dat onze voorouders stomme dingen deden.  De psychologie praat in dit geval van een ‘negativity bias’: onze breinen zijn gebouwd met een grote sensitiviteit voor negatief nieuws. Negatieve gebeurtenissen onthouden we net iets té goed. 

In het fuckboi Supreme tijdperk waarin één van de grootste gevaren te vaak op de snooze knop drukken en je airpods in te trein verliezen is (gelukkig hebben ze hier een geniale oplossing voor gevonden), is dit verdedigingsmechanisme een beetje overkill. Onze negatieve predispositie was voorheen een goede manier om niet tussen de tanden van een leeuw te belanden, maar komt in de moderne wereld onze motivatie niet ten goede. We worden er een beetje laks van. 

In het moderne tijdperk zorgt onze negativity bias er voornamelijk voor dat we onze Doritos weg gorgelen met cola achter Netflix, omdat we bang zijn voor ons Basic Fit abonnement en fruit. We durven veel dingen niet meer te doen, omdat het in ons hoofd geassocieerd wordt met gevaar. We willen niet sporten omdat het ons evolutionair gezien reserves kost die misschien noodzakelijk zijn voor slechtere tijden (uhuh). We willen vette toelie eten omdat er ooit misschien een moment komt dat er geen eten meer is (uhuh uhuh). En we beginnen niet met iets nieuws, omdat we bang zijn dat mensen ons dan minder cool vinden en ons verstoten uit de tribe (bummer).

Genoeg met al die prehistorische negativitijd. Het is tijd voor positiviteit.

De 66-dagen-geen-negativiteit challenge

“You need the negative focus to survive, but a positive one to thrive.” - Dr Boyatzi

Onze vatbaarheid voor al deze negatieve retoriek trekt ons al gauw mee in een neerwaartse spiraal van remmende gedachtepatronen. We blijven achter met een ‘dat-lukt-me-nooit’ mentaliteit in een vicieuze ‘Ik-kan-dit-niet’ cirkel.  

Dat is jammer omdat dit negatieve stemmetje ons afremt in onze relaties met anderen, het bereiken van uitdagende dromen en het worden van de persoon die we willen zijn. We willen helemaal niet afgeremd worden in het positief veranderen van ons gedrag. We willen juist gemotiveerd worden om beter te worden. Amirite? (dat is interwebz voor: ‘nietwaar’?. En dat is niet ‘niet waar’ aan elkaar geschreven, maar een enigszins gedateerd tussenwerpsel om te vragen of je het met me eens bent. Voor alle dyslectische homo milennialissen in de zaal).

Geen wonder dat mijn artikelen zo thunder lang zijn....

Om te voorkomen dat we murw worden geslagen door negatieve gedachten, hebben we een mentale filter nodig. Eentje die ons weert voor ‘lege’ angsten en afrekent met de doemscenario's die ons brein ons voorhoudt. We willen niet langer verlamd achterblijven, waardoor we geen moeilijke beslissingen durven nemen. Wij willen een oplossing.

Hoe draaien we deze ‘lege’ angsten om in vruchtbare mogelijkheden?

Met andere woorden: hoe zorgen we ervoor dat we niet op C-3PO uit Star Wars gaan lijken?

Heel simpel: stop met negatief denken. Alleen besluiten dat je stopt met negatief denken is echter niet genoeg. Je moet jezelf conditioneren.

Hoe?

Ik heb hier een simpele oplossing voor. Kennen jullie die Livestrong bandjes nog van Lance Armstrong? Dat rubberen gele bandje dat symbool stond voor het overwinnen van lastige situaties en het grijpen van ‘onmogelijke’ kansen, maar uitgekotst werd na de onthullingen van dopinggebruik door de gevallen topsporter bij Oprah.

Dat bandje wil ik nieuw leven inblazen. Niet dat bandje specifiek, maar een soortgelijk symbolisch siliconen (lekkere alliteratie) bandje in combinatie met een een experiment: breng 66 dagen door zonder negatief te doen. Iedere keer dat je negatief over jezelf praat, jezelf dingen verwijt of je negatief uitlaat over anderen, moet je het bandje om je andere pols doen en vanaf dag 1 beginnen.

Waarom 66 dagen?

Voornamelijk omdat het gemiddeld 66 dagen duurt voordat gedrag automatisch wordt. Naast makkelijk bewijs in de vorm van een hyperlinkje naar een wetenschappelijk bewijs (wat toch niemand gaat lezen), heb ik onderbouwing voor deze uitspraak (wat toch niemand snapt). Enfin, ik wil gewoon geen onzin lullen: 

66 dagen gewoonteWat u hier gemarkeerd ziet is dat - binnen een range van 18 tot 254 dagen - de gemiddelde tijd voordat gedrag automatisch werd lag op 66 dagen. Ik zal jullie niet verder vermoeien met een gedetailleerde wetenschappelijk onderbouwen. M'n breedsprakigheid neemt immers al buitenproportionele verhoudingen aan. Mocht je hier wel interesse in hebben kan je me altijd een DM sturen!


Zo’n siliconen bandje is een super simpele metacognitieve herinnering aan wat je niet moet doen. Bewustwording, maar dan pavloviaans geconditioneerd (sorry als ik weer esoterisch aan het raaskallen ben. Net als hier. Ik ben ook maar een psycholoogje).

Als je niet zo’n overhyped bandje hebt, kan je hetzelfde doen met je fitbit, een haarelastiek of de kogel van je Bic pen via je extensor indicis over je extensor digitorum communis laten lopen. Zolang het je er maar aan herinnerd dat je niet negatief moet doen.

De regels

Wat wordt er verstaan onder negativiteit:

  • jezelf, een andere persoon of situatie negatief te beoordelen/veroordelen zonder een oplossing te bieden voor probleem dat je ervaart.

Mogelijke resultaten

Welke resultaten zou je op kunnen merken als je de challenge succesvol afsluit:

  • Je hebt een leger hoofd omdat je leert om negatieve gebeurtenissen sneller mentaal uit te schakelen. Hierdoor blijven vervelende gedachten niet meer eindeloos plakken in je geheugen.
  • Je bent beter en sneller in staat om met oplossingen te komen. Bij ieder onopgelost probleem word je gedwongen om de vraag te stellen: ‘hoe kan ik dit probleem in de toekomst voorkomen?’
  • Mensen houden van proactieve probleemoplossers. Jezelf trainen om direct een oplossing te vinden voor problemen die zich voordoen trekt nieuwe mensen en mogelijkheden aan. 

Gewoontes bouwen is geen alles of niets proces. Perfectie boeit niet. Ben niet te streng als het eventjes iets minder gaat en je een terugval hebt. Focus op de lange termijn, stel een uitdagend doel en geniet van de kleine langzame stapje richting succes. Ik snap dat het verleidelijk is om jezelf te focussen op een magische getal om er na 3 weken volledig vanaf te zijn. Gewoontes werken helaas niet zo.

Zo'n challenge is ook wel lachen enzo. Leuk dat ik een wetenschappelijk onderbouwd getal heb gevonden. Zo'n bandje is al helemaal grappig om de bink mee uit te hangen tussen je collega's bij het koffiezetapparaat. Maar uiteindelijk is de tijd waarin een gewoonte ontstaat het minst belangrijke. Of het nou 21 dagen, 66 of een heel jaar duurt, je zal toch je stinkende best moeten doen. Vanaf dag 1 tot en met dag 365. 

De enige manier om de finish te behalen is om aan de startlijn te verschijnen. Jouw eerste dag gaat nu in. Vergeet alle magische getallen en focus op het doen. 

“I am an optimist. It does not seem too much use being anything else.” - Winston Churchill


Betere voornemens

Goede Betere voornemens.

tl;dr hoe je goede voornemens wél volhoudt.

Er zijn veel dingen die we kut/piemel (genderneutraal weet je) vinden om te doen, maar wel graag willen bereiken. We vinden het piemel om 6 uur per week te sporten, maar we willen wel graag dat onze obliques eruit poppen. We vinden het vreselijk om geen alcohol meer te drinken, maar we willen wel graag geen Korsakoff. We blijven sigaretjes in onze mond steken, maar willen later niet met zo’n ziekenhuis trolley vol zuurstof vooruit duwen vol met tubetjes in onze neus.

Tijdens een kalenderjaar passeren er heel wat persoonlijke wensen de revue. Eens per jaar worden al deze niet vervulde wensen op een grote hoop gegooid - alles waar we in 2018 niet aan toe zijn gekomen. Wat wilden we het afgelopen jaar bereiken dat ons niet gelukt is? Meestal is dit lijstje voor 99,6% van de Nederlanders hetzelfde.

Jullie stellen je begin 2019 zo voor:

  • afvallen
  • meer sporten
  • minder vette toelie eten

Sportschool eigenaren stellen zich begin 2019 zo voor:

 

Onlangs hebben we onder het genot van veel drank, weinig beweging en veel vette toelie 2019 ingeluid - het startschot van onze goede voornemens. Voor veel mensen een aansporing om het roer eens drastisch om te gooien. Inmiddels zitten we alweer twee weken diep in het nieuwe jaar en ben ik benieuwd of jullie op schema liggen met de goede voornemens.

Tegen de groep die hierin geslaagd is, wil ik één ding zeggen: gefeliciteerd! Jij hebt hier niets te zoeken. Opzouten.

Korreltjes Zout Show Logo
Weten jullie trouwens al dat ik een ongezouten [klik hier] Podcast heb op Spotify [/klikhier]?

Tegen de andere groep wil ik zeggen dat ik niet boos ben, maar; ook niet teleurgesteld. Jullie hebben namelijk nog geen wetenschappelijk onderbouwd advies gekregen om voor eens en voor altijd af te rekenen met jullie nare gewoontes. Gehuld in een zwarte badstof cape (haters zullen het een badjas noemen) ben ik hier om jullie kennis te laten maken met een panacea. En dat is geen zoute italiaanse ham (jammer he, jij vette toelie eter). Ik heb het over een ander wondermiddel dat luistert naar de naam: motivatie.

"Waarom een stukje wetenschap achter motivaties? Als iets me al niet motiveert is het die saaie stoffige meuk die wetenschappers uitkramen." - mensen die wetenschap saai vinden

Omdat wetenschap ook praktisch kan zijn. Het helpt ons om door de bomen het bos te zien en chocola van de wereld te maken. Ik wil dit jaar voorkomen dat jullie er in februari achter komen wederom iets te overijverig zijn geweest in jullie doelstellingen. Dit jaar wil ik dat jullie goede voornemens slagen.

Het is tijd voor betere voornemens.

"Lekker gek doen tog met relativiteitstheorie ensow hihi. GUILTY! "

Betere voornemens

Eigenlijk gaan goede voornemens vooral over motivatie. Met name lange termijn motivatie.

Het is best wel raar dat we de symboliek achter een nieuw jaar als schop onder ons hol nodig hebben. Want je zou zelf meer dan genoeg in staat moeten zijn om jezelf niet te laten verleiden tot het dwangmatige toedienen van jouw persoonlijke Kryptonite. Of dat nou Netflix bingen is, jezelf volproppen met vette toelie of teveel zuipen (ja ik heb je wel door, ouwe pilscobra).

We willen allemaal plezier hebben. Maar tot op zekere hoogte. We moeten zo nu en dan ook trots op onszelf kunnen zijn. Daar ligt ook voor een groot deel de basis van mijn aanmodderfilosofie; tegenslagen omzetten in kansen.

Een leven lang op de bank hangen en Netflixen zal wel leuk zijn, maar waarschijnlijk niet heel betekenisvol zijn. Als we het naar de andere kant van het extreme trekken, moeten we plezier niet als onze vijand beschouwen. Plezier en nut zijn geen tegenovergestelde van elkaar.

Om gemotiveerd te blijven op de lange termijn, zullen we dus een punt moeten vinden dat op de sweetspot ligt tussen plezier en nut.

Dat is nog geen gemakkelijke opgave. Wanneer ik met een stang van 100 kg op mijn borst en je mij vraagt: “vind je dit leuk?”, zal ik op dat specifieke moment weinig plezier ervaren. Ik zal je vooral willen wurgen omdat ik die loodzware stang niet meer omhoog krijg en jij allemaal filosofisch probeert te doen. Als ik terugdenk aan bijvoorbeeld mijn masterscriptie, was dat zeker niet het schoolvoorbeeld van een plezierige ervaring. Het kostte bloed, zweet, carpaal tunnelsyndroom, een muisarm, honderden blikjes Red Bull en een cafeïne verslaving. Achteraf gezien is het wel één van de mooiste dingen die ik in mijn leven voltooid heb.

Hoewel dit misschien ook gewoon te maken heeft met mijn niet zo indrukwekkende leven.

Terug naar onze zoektocht naar lange termijn motivatie. Hoe houden we dingen die de moeite waard zijn vol, zonder dat al het plezier uit ons gezogen wordt? We willen mooie dingen bereiken zonder verzuurd achter te blijven. Am I right?

Een studie naar goede voornemens laat zien dat mensen voornamelijk lange termijn doelen hebben, zoals sporten en gezond eten, om uitgestelde beloningen te ontvangen (bijv. een betere gezondheid). Het grappige is dat het juist de onmiddellijke beloningen zijn die ervoor zorgen dat we iets volhouden op de lange termijn.

Dus, hoewel we op basis van uitgestelde beloningen onze doelen opstellen, zorgen onmiddellijke beloningen ervoor dat we die lange termijn doelen ook daadwerkelijk volhouden.

"Agge maar leut het."

Dat is oud Brabants voor: als je maar plezier hebt. Die vroegere Brabanders hadden de essentie van motivatie stiekem al vroeg door: plezier is een belangrijke voorspeller voor ons doorzettingsvermogen op de lange termijn.

Om te zorgen dat je iets op de lange termijn vol kunt houden, is het verstandig om jezelf meteen te belonen. Dat brengt plezier in wat je doet. Het klinkt misschien als een raar advies dat je zou lezen op de website van Macdonalds.nl. Door te focussen op de onmiddellijke voordelen van een activiteit verhoog je echter je doorzettingsvermogen meer dan te focussen op de voordelen op de lange termijn.

Als je bijvoorbeeld in de gym bent, wil je vaak de oefening met de meeste spieractivatie. De langste time under tension zorgt voor de meeste micro scheuren in onze vervlochten spiervezels. Je bent in de gym om te beuken toch? Je wilt toch voor goud gaan? Kies dan g*dverdomme de oefening die het effectiefste is. Spieren zijn niet alleen opgebouwd uit ijzer, blood en zweet. Spieren komen voort uit hard, work & dedication baby! (*springbreak alfa wolvenhuil*)

In werkelijkheid is het beter om voor de leukste oefening te kiezen in plaats van wat de meest nuttige oefening zou zijn. Vooral als je zo lang mogelijk wilt genieten van jouw fitte lichaam.Onderzoek laat zien dat plezier de belangrijkste voorspeller is in het volhouden van lang termijn doelen.  

Uiteindelijk lijkt het me efficiënter als sporten een onderdeel van je levensstijl wordt en je met zo min mogelijk moeite een zo groot mogelijk resultaat kunt bereiken. Tenzij je een kerstboom van spiervezels op je rug wilt en iemand de weg probeert te zoeken op de landkaart van aders op je lijf. Dan raad ik je aan om op zoek te gaan naar hardcore spieractivitatie voor de langste time under tension.

De onderzoekers ontdekten ook dat het toevoegen van externe onmiddellijke beloningen - zoals muziek afspelen tijdens lessen - resulteerde in meer doorzettingsvermogen. Dus in plaats van jezelf te kwellen met no pain, no gain mantra’s en je sportsessie super spartaans te maken, kan je er ook voor kiezen om een leuke podcast of een lekker muziekje op te zetten.

En als je twijfelt over je post-workout maaltijd tussen twee soorten gerechten die allebei gezond zijn, kies dan niet voor de allergezondste maar voor de lekkerste. Op die manier blijf je sporten en gezond eten leuk vinden. Allemaal manieren om ook na januari gemotiveerd te blijven. Anders word jij één van die personen die indirect mijn te dure sportabonnement betaald.

"Hé maatje, je wilde toch niet meer een dik en armlastig bloggertje zijn. 2019 kan jou jaar worden! Wees een armlastig bloggertje met een sickpack. Ga naar de gym!" - wat ik in mijn oor gefluisterd kreeg

Hoewel ik vertrouwen had in jullie goede voornemens, wilde ik voorkomen dat onze (ja ook de mijne) ruggengraten in dit nieuwe jaar niet weer de hoedanigheid aannemen van een Mona verwenpudding.

Mijn geheim was dat onmiddellijke beloningen (a.k.a. plezier) de beste voorspeller van het behalen van lange-termijn doelen. Volgens mij en volgens wetenschappelijk onderzoek (deze gaat specifiek over goede voornemens als je me niet gelooft).

Als je wilt weten of je iets vol kunt houden, is het belangrijker om te weten of je het dagelijkse zware werk leuk vindt dan of je mentaal sterk genoeg bent. Vertel dat maar tegen die ruggengraat van je. Hij mag af en toe nog lekker gelatineus blijven.

Discipline en doorzettingsvermogen zijn geen vieze woorden. Het zijn nog steeds efficiënte stukken gereedschap voor het verbeteren van jezelf en het bereiken van je dromen. Maar gebruik ze in moderatie.

Maar zodra grote doelen en doorzettingsvermogen het enige is dat je vooruit trekt, is er misschien iets serieus mis met je. Daarover de volgende keer meer.

Groetjes,

Cliff Hanger.