Attentie aan alle mensen in Nederland. Uw land staat helemaal hartstikke in de fik. Alles gaat naar de Filistijnen. De NBA is on hold gezet. Coachella is uitgesteld. Evenementen worden massaal afgelast. Tom Hanks heeft Corona. Én al het WC papier is uitverkocht. We leven in een tijd dat we elkaar niet meer lief kunnen hebben. Elkaar niet meer kunnen knuffelen. Op het moment van spreken kunnen we elkaar alleen nog maar elleboogjes geven. Of even langs Gers Pardoel gaan. Die kijkt niet zo nauw.

Het was nog allemaal koek en ei toen ik moest lachen om een oude man uit Italië. Hij schreeuwde dat er geen pasta meer te vinden was in de supermarkt:

‘De schappen met pasta zijn leeg… Er was niet meer zoveel paniek sinds de start van de Tweede Wereldoorlog’.

Niet veel later volgde ook het Ginneken.

Het valt me wel op dat mensen de volkorenpasta grotendeels links laten liggen in het Ginneken. Zouden ze vrezen voor de gevaren van een te soepele stoelgang i.c.m. een tekort aan wc-papier?

De 12 duurste substanties per gram op dit moment:

1. Antimaterie
2. Californium
3. Diamant
4. Tritium
5. Taaffeite
6. Painiet
7. Plutonium
8. LSD
9. Cocaïne
10. Heroïne
11. Hoorn van een neushoorn
12. Pasta

Oh wacht ik ben er eentje vergeten.

13. wc-papier. Bruh.

Nou hing er al een onuitgesproken paniekerige stilte in de lucht. Nu heerst er echter massa hysterie. Mensen gedragen zich alsof er een allesverwoestend orkaan op weg is richting Nederland. Terwijl we qua gevaar te maken hebben met het equivalent van mogelijk ingesneeuwd raken, minus de sneeuw omdat het zo goed als lente is.

Corona is een pandemie geworden – maar dan van irrationaliteit.

Genoeg wat betreft mijn matige grappen als copingmechanisme om te dealen met alle waanzin waar dagelijks aan bloot wordt gesteld. Ik ben hier namelijk niet alleen om jullie aan het lachen te maken: a) omdat ik daar niet grappig genoeg voor ben en B) omdat mijn grappen gevoelsmatig een aardig hoog boomer gehalte hebben.

Zo’n hoog gehalte als bovenstaande FB-gebruiker nou ook weer niet. 

c) Hoewel de reactie van bepaalde Nederlanders volledige overtrokken is, wil ik wel een subtiele kanttekening plaatsen. Toen Italië in lockdown ging, verschoof mijn sentiment ook van ‘het is maar een griepje’ naar ‘oké, heel het zorgsysteem van Italië is zojuist ingestort’. Hoewel ik zelf niet zozeer bezorgd ben over het Corona virus an sich, maak ik me wel een beetje zorgen over alle heisa eromheen.

Om de gemoederen wat te temperen wil ik daarom wat nuchterheid bieden te midden van alle chaos. Een psychologische analyse maken van de situatie om al het irrationele gedrag om ons heen in perspectief te kunnen plaatsen. Met de belangrijkste vraag van dit moment: waarom is iedereen massaal geïnteresseerd in wc papier en pasta?

Het antwoord is simpel: omdat iedereen hierin geïnteresseerd is.

Kuddegedrag

Als mensen zijn we extreem gevoelig voor het gedrag van anderen. Vooral in onzekere situaties waarin niet duidelijk is wat er van ons verwacht wordt, hebben we een neiging om te conformeren naar wat anderen om ons heen doen. Gooi daar een overmatige aandacht van de media bovenop en het gevoel dat we iets mislopen wordt nog meer versterkt. Hoe meer we horen over wc-papier en pasta schaarste, hoe meer we denken dat er echte schaarste is. Puur omdat anderen extreem reageren, gaan we de situatie als zodanig ervaren.

Nu.nl legt dit relatief goed uit in da-heb-op-Facebook-gestaan-taal.

Een antwoord op de vraag ‘waarom wc-papier?’ ligt dus in ons vermogen om de intentie van anderen in te kunnen schatten, ook wel theory of mind genoemd. Mensen gebruiken hun theory of mind om de begrijpen hoe anderen denken en om in te schatten wat ze mogelijk in de toekomst gaan doen. Normaal gesproken is dit een handige vaardigheid, maar het kan mensen onder bepaalde omstandigheden ook vatbaarder maken voor kuddegedrag.

Na de uitleg van Nu.nl heerst er in de comment sectie nog steeds onduidelijkheid over waarom uitgerekend wc-papier zo in trek is.

 

 

Ons vermogen om sociale cues op te volgen helpt ons om bij te groep te horen en te overleven. Als iedereen iets doet, gaan we ervan uit dat er geen goede reden voor is en volgen we ze. De enige reden dat we wc papier en pasta hamsteren, is omdat anderen het ook doen. Met andere woorden, mensen slaan massaal deze producten in omdat ze ervan uitgaan dat er anders iemand anders is die straks de schappen leeg rooft. Schaarste maakt een product aantrekkelijker.

Dit schaarste principe in de sociale psychologie werkt hetzelfde als in de economie. Simpel gezegd hechten mensen meer waarde aan schaarse producten, dan producten die er in overvloed zijn. Hoe moeilijker het is om aan een product te komen, hoe waardevoller het wordt. Als je bang bent dat er een tekort aan een bepaald product bestaat waar je aan gewend bent, dan kan je wat van die angst wegnemen door extra in te kopen.

Maar WAAROM dan wc papier??? Daar heb je nu toch weer geen andwtoord op gegeven!!!!! Dat klopt. Voornamelijk omdat er geen eenduidig antwoord bestaat. We doen elkaar allemaal na, dat is nu duidelijk, maar ergens is er iemand begonnen met het hamsteren van wc-papier.

Als sociaal psycholoog denk ik dat de commotie is onstaan omdat:

1. Niemand het echt – op deze schaal – aan had zien komen
2. De media ons massaal in paniekmodus laten schieten door 24/7 foto’s van lege schappen te tonen
3. Nergens duidelijke richtlijnen worden gegeven over vervolgstappen. Behalve dat we onze handen moeten wassen, zoveel mogelijk thuis moeten blijven en niet in paniek moeten schieten
4. Pleepapier geen houdbaarheid heeft en schappen sneller leeg raken (en lijken te raken) omdat het zo’n groot product is (dit is geen psychologie overigens. Ik hoorde een supermarkt manager dit zeggen in een Youtube filmpje)

Met een enigszins bevredigend antwoord in onze broekzak denk ik dat we ons een nóg belangrijkere vraag moeten stellen: WAAROM INHEMELSNAAM COMMOTIE OM WC PAPIER??? Waarom gebruiken we dit moment niet als excuus om even bij te komen van de chronische anxiety die het dagelijks leven met zich meebrengt. Even loskomen van de sleur. Lekker thuis zitten om je hele watchlist te bingewatchen. Of dat boek lezen dat al maanden stof ligt te happen onder je bed. Gewoon even wat tijd voor jezelf.

Laat die shotgun, hakbijl en bunker vol met blikken zalm en tonijn nog maar even voor wat het is. Zit niet voortdurend op sociale media. Volg alleen het RIVM, je gemeente en andere officiële instanties om op de hoogte te blijven. En nu je toch zoveel wc papier in huis hebt, paas mij dan effe een rolletje.

De straal van mijn douchekop is een beetje miezerig.

Als ik niet binnen een uur een rol op mijn deurmat heb liggen, verklaar ik officieel voor geopend:

May the Bonus be with you (credits)