Soms verlang ik weleens naar de tijd dat mensen nog een kop cappucino uploadden met een veel te donkere VSCO vignet eromheen. Toen mensen willekeurige objecten plaatsten waar een persoonlijke trots vanuit ging. Tegenwoordig zien we vooral #fashionbloggers die zich in hun gesponsorde topje van biologisch katoen verwonderen dat hun naam wederom verkeerd op hun Starbucks cups gespeld staat.

“Oh mi gaddo, dat is zó vreselijk hilarisch. Maar echt. Veeg me op.” – mijn impersonatie van een Starbucks meisje

“Ok, boomer”

Voeg een Fjällräven rugzak, een metalen rietje en airpods toe aan de vergelijking en de likes stromen binnen. Althans, tot voor kort.

Instagram heeft namelijk een update uitgerold waarin er geëxperimenteerd wordt met het verbergen van likes. In de rest van de wereld werd er ook al geëxperimenteerd met het verbergen van de hartjes, maar vanaf vorige week is ook een deel van Nederland aan de beurt. Hoeveel likes een foto of video krijgt is voor iedereen verborgen, behalve de persoon die het bericht geplaatst heeft. 

Insta modols in Nederland:

Begrijpelijk doen veel infloewenserts momenteel huilie huilie. Er klinken al geluiden dat de nieuwe test influencers en creators kan schaden. De micro-influencer in mij sympathiseert zeker met de zorgwekkende sentimenten van mijn collega’s. Als je jarenlang hard gewerkt heb voor je likes, is het oneerlijk als iemand ineens de regels van het spel verandert, waardoor alle indicatoren van je werk plotseling onzichtbaar lijken.

Desondanks ben ik zeer te spreken over het initiatief van de sociale netwerksite. Meer focus op wat je maakt in plaats van hoe je het doet. 

Of zoals Instagram het zelf verwoord:

Ideale schoonzoon dingen

Het was ook nogal een banale manier om populariteit te kwantificeren, dat tellen van hartjes. Deze update lijkt het einde van een tijd in te luiden voor het ‘wij maken wat mensen liken’-mantra onder creators. 

Instagram heeft zich ontwikkeld tot broedplaats van smetteloze perfect gefabriceerde levens. Onze feed zit dichtgeslibt met clickbaity foto’s die ons een verneukertieve werkelijkheid voorschotelen. Geen wonder dat Instagram uit de bus kwam als het slechtste social media platform voor de mentale gezondheid van jongeren. 

Mensen willen gevoelsmatig niet buiten de groep vallen en doen daardoor wat anderen doen. Psychologen noemen dat sociale bewijskracht.  Vooral in sociaal ambigue situaties, waarin me moeilijk vast kunnen stellen wat het gewenste gedrag is, zijn we snel geneigd om het gedrag van anderen te kopiëren. Goed of fout. 

Weten wij veel wat goed is en wat fout. Wij modderen ook maar wat aan. Toch? Dan maar gewoon doen wat heel veel mensen doen. Dat zal dan wel goed zijn. Toch? 

We willen eten wat anderen eten:

Dragen wat anderen dragen.

En we willen maken wat anderen maken:

Grote techbedrijven hebben dit donders goed door en schromen zich niet om deze biologische achilleshiel volledig te exploiteren. Zij weten dit psychologische fenomeen bijzonder goed te simuleren in een online omgeving. Het is alsof je online onbewust een klein duwtje krijgt richting de coole kids achterin de bus, en het jongentje dat in z’n uppie een pakje Yogho Yoghe leegslurpt straal wordt genegeerd. 

Het resultaat is: alles dat populair is wordt nog populairder. In feite wordt populair zijn wordt dus beloond met nog meer populariteit. Waarom doet Instagram zoiets?

Aandacht is momenteel een van de meest schaarse valuta geworden in onze aandachtseconomie. In walgoritmes had ik het hier al over; dingen die veel bekeken worden komen in een lijstjes met andere dingen die veel bekeken worden en worden daarom nog meer bekeken. 

Populaire shit nog populairder wordt gemaakt omdat er een grotere kans is dat de gemiddelde mens dat liever bekijkt. En als de gemiddelde mens langer en vaker kijkt naar je filmpjes, dan wordt je platform groter en dan verdien je nog meer geld. Wat uiteindelijk toch een soort van de bedoeling is als je beursgenoteerd bent en een grote groep geyle aandeelhouders achter je hebt staan. 

Op het eerste gezicht lijkt de oplossing van Instagram dus simpel: likes verwijderen = informationele sociale indicatoren verwijderen = post beoordelen op toegevoegde waarde voor individu. 

Dit is positief omdat je kunt beoordelen welke content jij als individu graag ziet, los van wat anderen vinden. Hopelijk leidt dit niet alleen tot een beter product, maar kun je ook op een bewustere manier consumeren en voorkomen dat de groten alsmaar groter worden. 

Dat lijkt me wel zo eerlike (punt intended, sad, I know). 

Like en subscribe als jij ook altijd 800 woorden nodig hebt om een matige woordgrap in te leiden!

Voetnoot: Ik ben zeker skeptisch als het social media aankomt, maar ik ben ook skeptisch tegenover (ongefundeerde) kritiek op dit platform. Ik kan moeilijk geloven dat Instagram dermate begaan is met onze mentale gezondheid dat ze het volledig in ons belang doen – het belang van de gebruiker. Als ik iets uit mijn marketing tijd hebt onthouden is het wel: als je niet voor iets betaalt, ben jij het product. Misschien doen ze het om mensen aan te moedigen meer te adverteren, misschien willen ze dat mensen massaal gaan reageren onder berichten, misschien zijn wij menselijke proefkonijnen om het algoritme verder te trainen, of misschien is het een combinatie van alles. Waarschijnlijk zit er meer achter deze plotseling morele ontwaking van het miljardenbedrijf. Wat dat is zal de tijd leren. 

Vooralsnog wil ik nog even naïef zijn in mijn positiviteit. 

Uiteindelijk lieve Instagrammertjes van Nederland, denk ik dat de consequenties wel te overzien zijn.